| rdfs:comment
| - Letokruh je přírůstek dřeva vytvořený kambiem v průběhu jednoho . Jeden letokruh odpovídá jednomu vegetačnímu období. V našich oblastech je to jeden přírůstek (letokruh) během jednoho roku.Proto počet letokruhů na (poloměrový řez) odpovídá stáří stromu. Podle počtu letokruhů se dá určit přibližné stáří stromu. Na pařezu lze pomocí nich také určit jih nebo sever. Letokruhy se zabývá vědní obor dendrochronologie, který využívá nepravidelností letokruhů, způsobených zejména odlišným chodem počasí v různých letech k určování doby, z níž dřevo pochází. (cs)
- Als Jahresring oder Jahrring, früher auch Holzring, wird die im Querschnitt sichtbare, ringförmige Maserung des Holzes einer mehrjährigen Pflanze, insbesondere eines Baumes bezeichnet. Jahresringe entstehen nur dort, wo es durch die klimatischen Bedingungen zu einer vorübergehenden Ruhe der Teilungsaktivität des Kambiums kommt. Ursächlich dafür können Winter im Jahreszeitenklima sein oder Trockenzeiten in den subtropischen und tropischen Regionen, die auch in halbjährlichem Rhythmus folgen können (Halbjahresringe). Als falsche Jahrringe bezeichnet man auffällige Schwankungen im Verlauf der Holzbildung (Dichteschwankungen), die nicht mit einer Kambialruhe verbunden sind. (de)
- Ceann de na fáinní comhlárnacha a fheictear nuair a ghearrtar trasna gas nó fréamh planda adhmadaigh. Foirmíonn dhá bhanda soitheach xiléime gach fáinne. Táirgtear an chéad bhanda le soithigh de thrastomhas mór go luath sa bhliain as adhmad geal earraigh. Déantar na soithigh níos lú níos déanaí sa bhliain as adhmad samhraidh atá níos dorcha. De ghnáth, fás bliana a bhíonn i bhfáinne débhanda amháin, agus is féidir feidhm a bhaint as sin chun aois an chrainn a dhéanamh amach. Má bhíonn níos mó ná tréimhse fáis amháin sa bhliain, bíonn níos mó ná fáinne in aghaidh na bliana ann. Tugtar fáinní bréagacha bliantúla orthu sin. (ga)
- Con il termine anello legnoso si intende quello strato di cellule prodotte nel corso di un periodo vegetativo da una pianta legnosa (corrispondente ad un anno nelle regioni temperate e boreali). Il limite di passaggio tra il legno tardivo e quello primaticcio in anelli successivi è, di solito, chiaramente distinto (a livello microscopico o macroscopico) e si estende normalmente lungo l'intera circonferenza del fusto. (it)
- 年輪（ねんりん、growth ring）は、通常温帯から寒帯の木の断面に生じる同心円状の模様で、成長輪ともいう。成長輪のうち1年に一つずつ増加するものを年輪という。 (ja)
- Годи́чные ко́льца, также годовы́е кольца, годовые слои́ — области цикличного прироста тканей у некоторых видов растений, грибов и животных, обусловленных неравномерностью развития организма. Изучением и анализом годичных колец деревьев занимается наука дендрохронология. (ru)
- 年輪又稱生長輪。 (zh)
- En botànica, una anella de creixement o anella anual o cercle anual, és un cercle concèntric en la secció transversal del tronc d'un arbre, format cada any pel càmbium, visible gràcies a la diferència de coloració entre la fusta d'estiu (anomenat també fusta final) i la fusta de primavera (anomenat també fusta inicial). Les anelles són tant més marcades com la variació del clima segons la importància de les estacions de l'any, essent menys marcades o quasi absents en la zona equatorial. (ca)
- Kreskoringo, Jarringo aŭ jara ringo estas specifa strukturo videbla en la sekco de trunko de plurjara planto, aparte de arbo. Kreskoringoj ekestas nur tie, kie pro la klimataj kondiĉoj dum la jaro regule ekzistas fazoj de forta kaj de malforta kreskado de la planta kambiumo. Kaŭzo por tio povas esti regula aparte malvarma sezono, do vintro, aŭ sekaj periodoj en subtropikaj aŭ tropikaj regionoj. La scienco de dendrokronologio aparte esploras la arbajn kreskoringojn kaj la deduktojn, kiujn tiu esplorado ebligas pri la klimata historio de de la arba kreskoregiono. (eo)
- En botanique, un cerne, ou cerne annuel, ou cerne de croissance, ou anneau de croissance, ou cercle annuel, est un cercle concentrique sur la section transversale du tronc d'un arbre, formé chaque année par le cambium, visible grâce à la différence de coloration entre le bois d'été (appelé aussi bois final) et le bois de printemps (appelé aussi bois initial). Les cernes sont d'autant plus marqués que la saisonnalité du climat est importante, et sont moins marqués ou quasi-absents en zone équatoriale. (fr)
- Groeiringen, of, populair gezegd, jaarringen, zijn patronen die vooral herkenbaar zijn op de doorsnee van dwars gezaagd hout (kopshout). Groeiringen zijn ook herkenbaar op langshout, in het bijzonder op dosse gezaagd hout waar ze de vorm hebben van zogeheten vlammen. Het is in principe ook mogelijk dat er in één jaar meer dan één groeiring gevormd wordt, of dat er in een jaar helemaal geen groeiring gevormd wordt. De term "jaarring" is dan ook minder juist. (nl)
- Słój roczny, słój przyrostu wtórnego – warstwy drewna wtórnego powstające w wyniku działalności kambium. Ze względu na zróżnicowanie działalności kambium w okresie różnych pór roku podczas przyrostu wtórnego drzew powstają naprzemiennie warstwy drewna wiosennego i drewna letniego. Średnice komórek drewna wiosennego są większe a ściany cieńsze. Oba rodzaje drewna można odróżnić na przekroju gołym okiem. Drewno wczesne jest jaśniejsze od późnego. W klimacie umiarkowanym kambium zawiesza swoją działalność poza sezonem wegetacyjnym. W klimacie tropikalnym kambium wykazuje aktywność podziałową przez cały rok. (pl)
- Årsringar är ett mönster som skapas vid en organisms tillväxt och syns tydligast på många träd och på vissa fiskars gällock. På träd som växer i tempererade områden skapas mönstret av att den ved som bildas under våren och försommaren är ljusare och den som bildas på sensommaren och hösten är mörkare. Färgskillnaden beror huvudsakligen på vedens täthet, men också på att den mörkare höstveden har högre ligninhalt. På vintern sker ingen tillväxt. All tillväxt sker i kambium, tillväxtskiktet mellan bark och ved (xylem) vilket innebär att den yttersta årsringen är den yngsta. I ett tvärsnitt av stammen kan man räkna antalet ringar och på så vis få veta antalet år som trädet vuxit vid den nivå där snittet gjorts. Man kan även se hur tillväxten växlat mellan olika år. Breda årsringar vid bra til (sv)
- Річні кільця (річні шари) в стовбурі дерева — зони приросту деревини, викликані сезонною періодичністю діяльності камбію (твірна тканина, завдяки якій відбувається потовщення стебла дерев'янистих рослин) у результаті зміни теплої і холодної пір року. Внутрішня частина річного шару сформована рано в вегетаційному сезоні, коли ріст порівняно швидкий (отже, деревина менш щільна), і відома як «рання деревина» або «весняна деревина» або «пізньовесняна деревина». Зовнішня частина — «пізня деревина» (іноді називалася «літньою деревиною», хоча іноді формується восени) щільніша. (uk)
|
| has abstract
| - En botànica, una anella de creixement o anella anual o cercle anual, és un cercle concèntric en la secció transversal del tronc d'un arbre, format cada any pel càmbium, visible gràcies a la diferència de coloració entre la fusta d'estiu (anomenat també fusta final) i la fusta de primavera (anomenat també fusta inicial). Les anelles són tant més marcades com la variació del clima segons la importància de les estacions de l'any, essent menys marcades o quasi absents en la zona equatorial. Les arrels, i les tiges quan són perennes, de certes herbàcies, sobretot les herbàcies dicotíledones, porten igualment anelles anuals de creixement. (ca)
- Letokruh je přírůstek dřeva vytvořený kambiem v průběhu jednoho . Jeden letokruh odpovídá jednomu vegetačnímu období. V našich oblastech je to jeden přírůstek (letokruh) během jednoho roku.Proto počet letokruhů na (poloměrový řez) odpovídá stáří stromu. Podle počtu letokruhů se dá určit přibližné stáří stromu. Na pařezu lze pomocí nich také určit jih nebo sever. Letokruhy se zabývá vědní obor dendrochronologie, který využívá nepravidelností letokruhů, způsobených zejména odlišným chodem počasí v různých letech k určování doby, z níž dřevo pochází. (cs)
- Kreskoringo, Jarringo aŭ jara ringo estas specifa strukturo videbla en la sekco de trunko de plurjara planto, aparte de arbo. Kreskoringoj ekestas nur tie, kie pro la klimataj kondiĉoj dum la jaro regule ekzistas fazoj de forta kaj de malforta kreskado de la planta kambiumo. Kaŭzo por tio povas esti regula aparte malvarma sezono, do vintro, aŭ sekaj periodoj en subtropikaj aŭ tropikaj regionoj. Post la "ripoza periodo" dum vintro aŭ seka periodo, en la sekva "kreskofazo" ekestas pli hela zono de malpli firma ligno, kiu garantias rapidan transporton de akvo kaj mineralaj substancoj de la arbaj radikoj en la branĉojn, kaj kontribuas al rapida kresko de arbaj folioj, floroj kaj poste fruktoj. Dum la sekva "stabiliga fazo" ekestas pli malgrandaj lignoĉeloj, kiuj konsistigas pli malhelan zonon de pli firma ligno, kaj zorgas pri laŭeble granda stabileco de la arba trunko. La scienco de dendrokronologio aparte esploras la arbajn kreskoringojn kaj la deduktojn, kiujn tiu esplorado ebligas pri la klimata historio de de la arba kreskoregiono. (eo)
- Als Jahresring oder Jahrring, früher auch Holzring, wird die im Querschnitt sichtbare, ringförmige Maserung des Holzes einer mehrjährigen Pflanze, insbesondere eines Baumes bezeichnet. Jahresringe entstehen nur dort, wo es durch die klimatischen Bedingungen zu einer vorübergehenden Ruhe der Teilungsaktivität des Kambiums kommt. Ursächlich dafür können Winter im Jahreszeitenklima sein oder Trockenzeiten in den subtropischen und tropischen Regionen, die auch in halbjährlichem Rhythmus folgen können (Halbjahresringe). Als falsche Jahrringe bezeichnet man auffällige Schwankungen im Verlauf der Holzbildung (Dichteschwankungen), die nicht mit einer Kambialruhe verbunden sind. (de)
- En botanique, un cerne, ou cerne annuel, ou cerne de croissance, ou anneau de croissance, ou cercle annuel, est un cercle concentrique sur la section transversale du tronc d'un arbre, formé chaque année par le cambium, visible grâce à la différence de coloration entre le bois d'été (appelé aussi bois final) et le bois de printemps (appelé aussi bois initial). Les cernes sont d'autant plus marqués que la saisonnalité du climat est importante, et sont moins marqués ou quasi-absents en zone équatoriale. Les racines, et les tiges quand elles sont pérennes, de certaines herbacées, notamment les herbacées dicotylédones, portent également des cernes annuels de croissance. (fr)
- Ceann de na fáinní comhlárnacha a fheictear nuair a ghearrtar trasna gas nó fréamh planda adhmadaigh. Foirmíonn dhá bhanda soitheach xiléime gach fáinne. Táirgtear an chéad bhanda le soithigh de thrastomhas mór go luath sa bhliain as adhmad geal earraigh. Déantar na soithigh níos lú níos déanaí sa bhliain as adhmad samhraidh atá níos dorcha. De ghnáth, fás bliana a bhíonn i bhfáinne débhanda amháin, agus is féidir feidhm a bhaint as sin chun aois an chrainn a dhéanamh amach. Má bhíonn níos mó ná tréimhse fáis amháin sa bhliain, bíonn níos mó ná fáinne in aghaidh na bliana ann. Tugtar fáinní bréagacha bliantúla orthu sin. (ga)
- Con il termine anello legnoso si intende quello strato di cellule prodotte nel corso di un periodo vegetativo da una pianta legnosa (corrispondente ad un anno nelle regioni temperate e boreali). Il limite di passaggio tra il legno tardivo e quello primaticcio in anelli successivi è, di solito, chiaramente distinto (a livello microscopico o macroscopico) e si estende normalmente lungo l'intera circonferenza del fusto. (it)
- Słój roczny, słój przyrostu wtórnego – warstwy drewna wtórnego powstające w wyniku działalności kambium. Ze względu na zróżnicowanie działalności kambium w okresie różnych pór roku podczas przyrostu wtórnego drzew powstają naprzemiennie warstwy drewna wiosennego i drewna letniego. Średnice komórek drewna wiosennego są większe a ściany cieńsze. Oba rodzaje drewna można odróżnić na przekroju gołym okiem. Drewno wczesne jest jaśniejsze od późnego. W klimacie umiarkowanym kambium zawiesza swoją działalność poza sezonem wegetacyjnym. W klimacie tropikalnym kambium wykazuje aktywność podziałową przez cały rok. Słoje roczne są mniej lub bardziej widoczne na wszystkich przekrojach wszystkich gatunków drzew dzięki różnicy w budowie drewna wczesnego i drewna późnego – najbardziej na przekroju poprzecznym. Drewno wczesne powstaje w pierwszym okresie sezonu wegetacyjnego – na wiosnę, drewno późne pod koniec lata. Na wiosnę, w wyniku podziału, kambium tworzy elementy przewodzące o dużej przepustowości (szerokim świetle). Powstałe w ten sposób naczynia lub cewki służą przede wszystkim do przewodzenia wody. U drzew iglastych jest to jaśniejsza część słoja, u drzew liściastych pierścieniowonaczyniowych – wyraźnie zaznaczające się ułożone pierścieniowato szerokie naczynia. Drewno późne zbudowane jest z elementów o małej przepustowości (wąskim świetle), pełni ono głównie funkcję mechaniczną. U drzew iglastych obejmuje ciemniejszą część słoja rocznego, u drzew liściastych pierścieniowonaczyniowych – część słoja, w której występują wąskie naczynia. Wyrazistość granicy między drewnem wczesnym i późnym (w tym samym słoju rocznym) oraz między drewnem późnym i wczesnym (w dwóch sąsiadujących ze sobą słojach) zależy przede wszystkim od gatunku drewna. U większości gatunków iglastych i większości liściastych pierścieniowonaczyniowych obie granice są widoczne gołym okiem. U większości gatunków rozpierzchłonaczyniowych granica między drewnem wczesnym i późnym jest niezauważalna, granica między drewnem późnym i wczesnym jest czasami widoczna dzięki obecności miękiszu terminalnego. Wpływ na szerokość słoja rocznego ma szereg zjawisk powiązanych z siedliskiem (zasobność gleby, uwilgotnienie), klimatem (temperatura, opady, cykliczność zjawisk) oraz liczne czynniki losowe (pożar, powódź, susza, gradacja szkodników). Badaniami retrospektywnymi budowy słoja rocznego zajmuje się dendrochronologia. Dzięki porównaniu słojów rocznych pochodzących z drzew rosnących na przestrzeni wielu stuleci dla danego obszaru geograficznego można stworzyć coś na wzór „dendrochronologicznego kalendarza”. Badacze mogą z nim porównać słoje roczne z drewna wydobytego ze starożytnej budowli, aby określić w jakim roku zostało ono ścięte i użyte do ich wzniesienia. (pl)
- 年輪（ねんりん、growth ring）は、通常温帯から寒帯の木の断面に生じる同心円状の模様で、成長輪ともいう。成長輪のうち1年に一つずつ増加するものを年輪という。 (ja)
- Годи́чные ко́льца, также годовы́е кольца, годовые слои́ — области цикличного прироста тканей у некоторых видов растений, грибов и животных, обусловленных неравномерностью развития организма. Изучением и анализом годичных колец деревьев занимается наука дендрохронология. (ru)
- Groeiringen, of, populair gezegd, jaarringen, zijn patronen die vooral herkenbaar zijn op de doorsnee van dwars gezaagd hout (kopshout). Groeiringen zijn ook herkenbaar op langshout, in het bijzonder op dosse gezaagd hout waar ze de vorm hebben van zogeheten vlammen. Bomen, vooral bomen die groeien in een gematigd klimaat, hebben een wisselende groeisnelheid. Rondom het binnenste, reeds afgestorven hout bevindt zich een levende laag, waarin het cambium zorgt voor de diktegroei. Onder gunstige omstandigheden groeit de boom snel en zijn de cellen van het hout wijd van diameter; wordt het weer slechter dan worden ook de cellen kleiner van diameter. Op doorsnee zijn deze verschillen zichtbaar als lijnpatronen die concentrische ringen vormen. Deze heten groeiringen. Deze zijn met name duidelijk als de groei geruime tijd geheel stilvalt, zoals in de winter, of bij een uitgesproken droog seizoen. Vaak wordt er per jaar één groeiring aangelegd, en in dat geval kan men aan een omgezaagde boom (of aan een uitgeboorde kern) zien op welke leeftijd deze is geveld door het aantal ringen van de rand naar het centrum te tellen. Het is in principe ook mogelijk dat er in één jaar meer dan één groeiring gevormd wordt, of dat er in een jaar helemaal geen groeiring gevormd wordt. De term "jaarring" is dan ook minder juist. In drogere en nattere omstandigheden, of in koudere en warmere, zullen bomen groeiringen van verschillende dikte vormen. De zo ontstane patronen van dikkere en dunnere groeiringen zijn te vinden bij alle bomen in een bepaald gebied, die aan dezelfde klimaatomstandigheden zijn blootgesteld. Deze vergelijkbare patronen (te zien als lichte en donkere ringen op de foto's) worden gebruikt in de dendrochronologie. Ook de elfjarige zonnecyclus (minima en maxima van zonneactiviteit) is terug te vinden in de groeiringen van bomen. Tijdens maxima zijn de ringen dikker. Rondom de groeiringen van een boom kan zich marginaal parenchym bevinden. Bij tropische soorten is dit vaak de meest duidelijke manier om groeiringen te herkennen. (nl)
- Årsringar är ett mönster som skapas vid en organisms tillväxt och syns tydligast på många träd och på vissa fiskars gällock. På träd som växer i tempererade områden skapas mönstret av att den ved som bildas under våren och försommaren är ljusare och den som bildas på sensommaren och hösten är mörkare. Färgskillnaden beror huvudsakligen på vedens täthet, men också på att den mörkare höstveden har högre ligninhalt. På vintern sker ingen tillväxt. All tillväxt sker i kambium, tillväxtskiktet mellan bark och ved (xylem) vilket innebär att den yttersta årsringen är den yngsta. I ett tvärsnitt av stammen kan man räkna antalet ringar och på så vis få veta antalet år som trädet vuxit vid den nivå där snittet gjorts. Man kan även se hur tillväxten växlat mellan olika år. Breda årsringar vid bra tillväxt, smala vid dålig tillväxt och den kortsiktiga variationen beror huvudsakligen på väderförhållanden. Sett över trädets hela livscykel har unga träd oftast en betydligt snabbare tillväxt än äldre. Tillväxtens avtagande följer ofta i grunden en negativ exponentiell kurva, även om störningar och avvikelser är vanliga. Små träd kan exempelvis ofta stå undertryckta, och därmed hindras i sin tillväxt den första perioden. Trädens årsringar är ofta mer eller mindre asymmetriska, beroende på att trädet har viss förmåga att omfördela sin tillväxt för att möta mekanisk påverkan genom t.ex. vindtryck, barkskador och liknande. Årsringar kan alltså ha något varierande tjocklek på olika delar av trädet. Om trädet varaktigt lutar bildas tjurved på nedersidan. Dendrokronologi är den vetenskap som systematiskt studerar trädens årsringsmönster för att exempelvis åldersbestämma gamla träföremål. (sv)
- Річні кільця (річні шари) в стовбурі дерева — зони приросту деревини, викликані сезонною періодичністю діяльності камбію (твірна тканина, завдяки якій відбувається потовщення стебла дерев'янистих рослин) у результаті зміни теплої і холодної пір року. Їх називають річними, оскільки щорічно з'являється одне таке кільце, що налічує світлу та темну ділянки.Поява річних кілець зумовлена сезонною активністю камбію. Навесні клітини камбію активно поділяються й утворюють клітини великих розмірів із тонкими стінками, зокрема судини великого діаметра. На поперечному зрізі вони мають вигляд світлої частини річного кільця. Влітку камбій формує значно дрібніші товстостінні судини і клітини механічної тканини. Так виникає темна частина шару. А взимку клітини камбію взагалі не поділяються. З настанням весни діяльність камбію відновлюється і формується нове річне кільце. Внутрішня частина річного шару сформована рано в вегетаційному сезоні, коли ріст порівняно швидкий (отже, деревина менш щільна), і відома як «рання деревина» або «весняна деревина» або «пізньовесняна деревина». Зовнішня частина — «пізня деревина» (іноді називалася «літньою деревиною», хоча іноді формується восени) щільніша. Підрахувавши кількість річних кілець стовбура, можна визначити вік рослини. Вони розповідають про умови її життя — окремі кільця можуть бути різні завширшки, адже більший приріст відбувається у роки, коли погодні умови сприятливіші. Рік посухи може привести до дуже вузького кільця. Однак у старих деревах активність камбію знижується, а отже, приріст незначний. Тому їхні річні кільця із часом вужчають. Навіть окремі річні шари мають у різних частинах неоднакову товщину. У поодиноких дерев річні кільця зазвичай товстіші з південного боку, де освітленість краща. Вивчення річних шарів є однією з найважливіших задач дендрохронології. (uk)
- 年輪又稱生長輪。 (zh)
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)