| rdfs:comment
| - Actus primus, or first actuality, is a technical expression used in scholastic philosophy. The Latin word actus means determination, complement. In every being there are many actualities, which are subordinated. Thus existence supposes essence; power supposes existence; action supposes faculty. The first actuality (actus primus) begins a series; it supposes no other actuality preceding it in the same series, but calls for a further complement, namely, the second actuality (actus secundus). (en)
- Der lateinische Begriff actus contrarius, auch consensus contrarius (gegenteiliger Akt, gegenteilige Rechtshandlung) ist ein juristischer Fachbegriff. Er bezeichnet eine Handlung, mit der eine frühere Handlung (actus primus) rückgängig gemacht oder aufgehoben werden soll. Der actus contrarius hat dieselbe Rechtsnatur wie der actus primus. Zudem wird mehrheitlich aus der Befugnis, den actus primus zu erlassen, auch die Befugnis zum Erlass des actus contrarius geschlossen. (de)
- Actus primus estas teknika sintagmo uzita en la filozofiaj medioj de skolastikismo. La latina vorto actus signifas “dotita de perfekteco, determinaĵo, komplemento, aktualigita de potenco. En ĉiu estaĵo, fakte, distingeblas diversaj “aktualigoj” (perfektigoj), ĉiu subordigita al la antaŭa. Tiel ekzisto supozas esencon; “potenso” supopzas “ekziston” (vidu:Entelekio); ago supozas kapablon… La unua realo (actus primus) komencas la serion, sed supozas neniun alian kiu ĝin antaŭas en la sama serio dum atendas kroman aktualigon, nome la (actus Secundus). (eo)
- Actus primus (o "atto primo", "prima attualità") è un'espressione tecnica usata nella filosofia Scolastica. La parola latina actus significa "determinazione", "complemento". In ogni ente esistono molteplici atti che sono subordinati: l'esistenza suppone l'essenza, il potere suppone l'esistenza, l'azione presuppone la facoltà. La prima realtà (actus primus) inizia una serie, non suppone nessun'altra realtà che la preceda nella stessa serie, bensì richiede un ulteriore complemento, cioè la seconda realtà la quale lo segue (actus secundus). (it)
|
| has abstract
| - Actus primus, or first actuality, is a technical expression used in scholastic philosophy. The Latin word actus means determination, complement. In every being there are many actualities, which are subordinated. Thus existence supposes essence; power supposes existence; action supposes faculty. The first actuality (actus primus) begins a series; it supposes no other actuality preceding it in the same series, but calls for a further complement, namely, the second actuality (actus secundus). But as the same reality may be called "actuality" when viewed in the light of what precedes, and "potentiality" when viewed in the light of what follows (see actus et potentia), the meaning of the term "first actuality" may vary according to the view one takes, and the point where the series is made to begin. Primary matter (see matter and form) is a pure potentiality, and the substantial form is its first determination, its first actuality. The complete substance constituted by these two principles receives further determinations, which are, in that respect, second actualities. Yet these may also be conceived as first actualities. Thus the extensive quantity of a substance is a first actuality when compared to the shape. Power is a first actuality when compared to action. And this is the most frequent application of the terms actus primus and actus secundus. The former is the faculty; the latter, the exercise or function. To see in actu primo simply means to have the sense of vision; to see in actu secundo is to actually perform acts of vision. The modern distinction of potential and kinetic energy might serve as another illustration: the loaded gun, or the engine with steam buildup, represent first actualities; the bullet speeding to the mark, the engine flying over the rails, represent second actualities. (en)
- Actus primus estas teknika sintagmo uzita en la filozofiaj medioj de skolastikismo. La latina vorto actus signifas “dotita de perfekteco, determinaĵo, komplemento, aktualigita de potenco. En ĉiu estaĵo, fakte, distingeblas diversaj “aktualigoj” (perfektigoj), ĉiu subordigita al la antaŭa. Tiel ekzisto supozas esencon; “potenso” supopzas “ekziston” (vidu:Entelekio); ago supozas kapablon… La unua realo (actus primus) komencas la serion, sed supozas neniun alian kiu ĝin antaŭas en la sama serio dum atendas kroman aktualigon, nome la (actus Secundus). Sed kiel la sama estaĵo povas esti difinita "aktualaĵo" se konsiderita sub la lumo de tio kio ĝin antaŭas, kaj "potencaĵo" se konsiderita sub la lumo de tio kio postvenas (vidu: ), la signifo de la vortoj "unua aktualaĵo" povas varii laŭ la supra vidpunkto, kaj startvidpunkto el kiu komenciĝas la serio. La unua materio estas pura potenco, la substrato preta ricevi la ”formon”, kaj la substanca formo estas pura determinaĵo aŭ ĝia unua aktualigo. La substanco konstituata de tiuj du principoj pretas ricevi kromajn perfektaĵojn kiuj estas aktualigoj, nome perfektigoj de la potenca stato. Kio estas do substanco? Ĝi estas rezulto de serio de potencoj kaj aktoj, kiuj supozas la actus primus (la unuan aktualigon)… Kiu siavice supozas la komencan Actus purus (la aktualigo senpotenca). Kaj tiu kazo estas la plej ofta aplikado de la terminoj-konceptoj de actus primus kaj actus Secundus. La unua estas kapablo, la dua ekzercado aŭ plenumado. Ekzemploj: vidi in actu primo signifas simple posedi vidsenson, vidi in actu secundo signifas efektivigi vidagojn. Eble povas helpi la moderna distingo inter energio potenca kaj energio kineta; aŭ: “fusilo kun ŝargo” reprezentas la unuan aktualigon, la plirapidigo de la kuglo al la celo reprezentas la duan aktualigon. Sed temas pri komparo inter malsimilaĵoj. (eo)
- Der lateinische Begriff actus contrarius, auch consensus contrarius (gegenteiliger Akt, gegenteilige Rechtshandlung) ist ein juristischer Fachbegriff. Er bezeichnet eine Handlung, mit der eine frühere Handlung (actus primus) rückgängig gemacht oder aufgehoben werden soll. Der actus contrarius hat dieselbe Rechtsnatur wie der actus primus. Zudem wird mehrheitlich aus der Befugnis, den actus primus zu erlassen, auch die Befugnis zum Erlass des actus contrarius geschlossen. So kann beispielsweise ein Gesetz nur durch ein anderes Gesetz, ein Verwaltungsakt nur durch einen anderen Verwaltungsakt und ein Rechtsgeschäft nur durch ein anderes Rechtsgeschäft, beispielsweise ein Vertrag durch einen Aufhebungsvertrag geändert oder aufgehoben werden (§ 311 Abs. 1 BGB). (de)
- Actus primus (o "atto primo", "prima attualità") è un'espressione tecnica usata nella filosofia Scolastica. La parola latina actus significa "determinazione", "complemento". In ogni ente esistono molteplici atti che sono subordinati: l'esistenza suppone l'essenza, il potere suppone l'esistenza, l'azione presuppone la facoltà. La prima realtà (actus primus) inizia una serie, non suppone nessun'altra realtà che la preceda nella stessa serie, bensì richiede un ulteriore complemento, cioè la seconda realtà la quale lo segue (actus secundus). Un elemento della seria è chiamato atto rispetto a ciò che precede e potenza rispetto a ciò che lo segue. Il composto di materia forma è realtà prima rispetto a tutte le sue determinazioni successive. Esso, che è la quantità estensiva di sostanza, è una realtà prima rispetto alla forma. Mentre la materia prima è pura potenza, la forma sostanziale è a sua volta è la sua prima determinazione, la sua prima realtà. La facoltà è l'atto primo quando comparato all'azione. E questa è l'applicazione più frequente dei termini actus primus e actus secundus: il primo è la facoltà, mentre il secondo l'esercizio o la funzione. Ad esempio, vedere in actu primo significa semplicemente avere il senso della vista, mentre vedere in actu secondo è compiere effettivamente atti di visione. La moderna distinzione tra energia potenziale ed energia cinetica potrebbe servire come ulteriore esemplificazione: la pistola carica, o il motore con accumulo di vapore, rappresentano le prime realtà; il proiettile che corre verso il bersaglio, il motore che si muove sui binari, rappresentano una seconda realtà. (it)
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)