rdfs:comment
| - Tsewang Lhamo (died 1812) was the Queen of the Kingdom of Derge for eight years. During her reign, she fostered the development of printing and publishing. Her life was documented by Getse Mahapandita, who served as her chaplain. (en)
- Cełang Lhamo (tyb. ཚེ་དབང་ ལྷ་མོ་, Wylie [Tshe dbang lha mo]; zm. 1812) – tybetańska monarchini, władczyni na przełomie XVIII i XIX wieku. Przez ok. 20 lat rządziła królestwem, początkowo jako regentka w imieniu małoletniego syna, ostatecznie wspólnie z nim. Podczas swoich rządów wspierała budowę klasztorów, rozszerzanie wpływów królestwa na północ, była także ważnym sojusznikiem tradycji Ningma, którą umacniała jako fundatorka pomników, klasztorów i wydań ważnych tekstów religijnych. (pl)
|
has abstract
| - Tsewang Lhamo (died 1812) was the Queen of the Kingdom of Derge for eight years. During her reign, she fostered the development of printing and publishing. Her life was documented by Getse Mahapandita, who served as her chaplain. (en)
- Cełang Lhamo (tyb. ཚེ་དབང་ ལྷ་མོ་, Wylie [Tshe dbang lha mo]; zm. 1812) – tybetańska monarchini, władczyni na przełomie XVIII i XIX wieku. Przez ok. 20 lat rządziła królestwem, początkowo jako regentka w imieniu małoletniego syna, ostatecznie wspólnie z nim. Podczas swoich rządów wspierała budowę klasztorów, rozszerzanie wpływów królestwa na północ, była także ważnym sojusznikiem tradycji Ningma, którą umacniała jako fundatorka pomników, klasztorów i wydań ważnych tekstów religijnych. Początkowo w tekstach tybetologicznych, możliwe że pod wpływem dokumentów chińskiego dworu cesarskiego, Cełang Lhamo przedstawiana była jako uzurpatorka, która siłą odebrała własnemu synowi władzę i dopiero ludowe powstanie przywróciło porządek w państwie, choć zapoczątkowało trwający wiele dziesięcioleci okres zamętu. Taki opis pojawia się w, wydanym w 1947 i szeroko komentowanym, artykule na jej temat autorstwa . Podobny pogląd pojawia się u piszącego 20 lat później . W ostatnich latach, dzięki dostępności nowo odkrytych dokumentów, historycy Tybetu przedstawiają jej historię w sposób bardziej zniuansowany i mniej jednostronny. Jann Ronis uważa, że przyczyną jej upadku nie był konflikt klasowy, religijny czy walka o władzę z własnym synem, a raczej konflikt zewnętrzny i nieudana dla niej walka z interweniującymi wojskami dynastii Qing. Cełang Lhamo jest jedną z niewielu kobiet w historii Tybetu, które dzierżyły władzę państwową, a o których zachowały się przekazy z epoki. Jest również jedną z najlepiej opisanych w literaturze Zachodu Tybetanek. Podstawowymi dokumentami źródłowymi opisującymi życie i losy Cełang Lhamo są Królewskie genealogie królestwa Dege, skompilowane i wydane staraniem jej syna w 1828, oraz dzieła tybetańskiego uczonego , wieloletniego kapelana królowej, których większość stała się dostępna dla zachodniej tybetologii dopiero w roku 2000. (pl)
|