| rdfs:comment
| - El zortziko és el ritme de dansa tradicional d'Euskal Herria. Aquest ritme, com bé indica el seu nom, està format per vuit compassos i és un dels principals exponents de la música popular basca. L'exemple més clar és . A més del ritme de dansa, sovint és el ritme de les cançons, com ocorre en els versos, com l'himne Gernikako Arbola. Encara que també hi ha variants de les barres de 2/4 i 6/8, més habitual és la que s'escriu a la barra de 5/8, aquesta barra té tres parts de diferents longituds. El primer és un suro, mentre que els altres dos són de negres. (ca)
- Zortzikoa Euskal Herrian ohikoa den usadiozko dantza erritmo berezia da. Erritmo hau bere izenak ongi dioen bezala zortzi konpasez osatuta dago eta euskal herri-musikaren adierazgarri nagusienetako bat dela esan liteke. Adibide garbiena, Aurreskua da. Dantza erritmoa izateaz gain, maiz abestien erritmoa ere bada, bertsoetan gertatzen den gisara, Gernikako Arbola ereserkia kasu. Zortzikoak jotzeko usadiozko musika tresnak txistua eta danborra izan dira. Teoria batzuen arabera zortzikoa dantzarien pausoak jarraitzeko ahalegin ondorioz jatorrizko 3/4 konpasaren garapena litzateke. (eu)
- El zorcico (del euskera zortziko que significa «octava», de zortzi = ocho, pues sus partes constan de ocho compases) es un ritmo típico de baile popular tradicional vasco-navarro, en España y sur de Francia, aunque también es utilizado como ritmo para acompañar melodías cantadas (como por ejemplo, versos). Es una de las danzas del aurresku. (es)
- Le zortziko (en français, littéralement, « de huit », souvent traduit par « formé de huit ») désigne, dans la culture du Pays basque, une forme poétique traditionnelle illustrée par les bertsolari et une danse caractéristique mesurée à cinq temps (notée ). En tant que poème, le zortziko est largement représenté dans le cadre des joutes oratoires où deux bertsolari doivent faire preuve d'imagination, de verve comique et de sens de la répartie en improvisant et en se répondant devant un public appelé à choisir le vainqueur. Cette tradition est toujours bien vivante au Pays basque. (fr)
- The zortziko is a dance rhythm that originates in the Basque Country. It is also used as an accompaniment rhythm for vocal melodies, such as "Gernikako arbola", the unofficial anthem of the Basques, composed in 1853 by José María Iparraguirre. (en)
- Сортси́ко (баск. zortziko, zortzico; исп. zorcico сорсико) — жанр музыки басков. Функционирует в среде басков преимущественно как танец, но также как песня, например, в неофициальном гимне Страны басков «Gernikako arbola» («Дерево Герники»). Для сортсико характерны размер 5/8 (также может быть 5/4 или 5/16), но наиболее "правильным" размером считается 5/8, так как zortzi в переводе с баскского, означает именно "восемь" и особенная ритмоформула с пунктирами (см. иллюстрацию); темп умеренный. Обычная инструментовка сортсико — продольная флейта чисту и цилиндрический барабан (на обоих инструментах играет один и тот же человек). (ru)
|
| has abstract
| - El zortziko és el ritme de dansa tradicional d'Euskal Herria. Aquest ritme, com bé indica el seu nom, està format per vuit compassos i és un dels principals exponents de la música popular basca. L'exemple més clar és . A més del ritme de dansa, sovint és el ritme de les cançons, com ocorre en els versos, com l'himne Gernikako Arbola. Encara que també hi ha variants de les barres de 2/4 i 6/8, més habitual és la que s'escriu a la barra de 5/8, aquesta barra té tres parts de diferents longituds. El primer és un suro, mentre que els altres dos són de negres. Els instruments musicals habituals per tocar els zortzikos eren el xiulet i el tambor. Segons algunes teories, el zortziko seria el desenvolupament del temps de 3/4 original com a resultat dels esforços dels ballarins per seguir els seus passos. Encara que es desconeix el seu origen, és molt popular. Aita Donostia, Jesus Guridi, Pablo Sorozabal, Jose Maria Usanditzaga, Joaquín Turina, Isaac Albéniz... els músics han utilitzat sovint les seves bandes de música, orquestres simfòniques o musicals de piano. Els zortzikos de Pablo Sarasate mereixen una atenció especial: per exemple, ("el caprici del País Basc") en els harmònics del violí per imitar el so del xiulet. (ca)
- El zorcico (del euskera zortziko que significa «octava», de zortzi = ocho, pues sus partes constan de ocho compases) es un ritmo típico de baile popular tradicional vasco-navarro, en España y sur de Francia, aunque también es utilizado como ritmo para acompañar melodías cantadas (como por ejemplo, versos). Es una de las danzas del aurresku. Aunque existen variantes en compás de 2/4 y de 6/8 el zorcico más habitual se escribe como un compás de 5/8 (cinco por ocho, o cinco octavos), en el que el compás tiene tres partes de distinta duración (compás de amalgama). La primera parte corresponde a una corchea y las dos restantes a sendas negras. El instrumento típico utilizado para ejecutar los zorcicos es el chistu con el tamboril. Algunas teorías describen el zorcico como una evolución de un compás de 3/4 deformado por los músicos con intención de seguir los pasos de los (danzarines de la música tradicional vasca). Aunque su origen y difusión es totalmente popular, algunos autores como Isaac Albéniz, Aita Donostia, Jesús Guridi, Joaquín Turina, Pablo Sorozábal o José María Usandizaga lo han utilizado también para crear obras para banda, orquesta sinfónica o piano. Especial atención merecen los zortzikos de Pablo de Sarasate, como el 'Capricho Vasco', donde el violín imita mediante armónicos el sonido del chistu. (es)
- Zortzikoa Euskal Herrian ohikoa den usadiozko dantza erritmo berezia da. Erritmo hau bere izenak ongi dioen bezala zortzi konpasez osatuta dago eta euskal herri-musikaren adierazgarri nagusienetako bat dela esan liteke. Adibide garbiena, Aurreskua da. Dantza erritmoa izateaz gain, maiz abestien erritmoa ere bada, bertsoetan gertatzen den gisara, Gernikako Arbola ereserkia kasu. Nahiz eta 2/4 eta 6/8 konpaseko zortzikoen aldaerak ere badauden, zortziko ohikoena 5/8 konpasean idatzitakoa da (bost bider zortzi, edota bost zortzirenekoa), konpas honek iraupen ezberdineko hiru zati ditu. Aurrenekoa kortxea bat da, aldiz gainontzeko biak beltz sendoak direlarik. Zortzikoak jotzeko usadiozko musika tresnak txistua eta danborra izan dira. Teoria batzuen arabera zortzikoa dantzarien pausoak jarraitzeko ahalegin ondorioz jatorrizko 3/4 konpasaren garapena litzateke. Nahiz eta bere jatorria ezezaguna izan, oso herrikoia da. Aita Donostia, Jesus Guridi, Pablo Sorozabal, Jose Maria Usanditzaga, Joaquín Turina, Isaac Albéniz... musikariek beren musika banda, orkestra sinfoniko edo pianorako musikalanetan erabili izan ohi dute. Pablo Sarasateren zortzikoek arreta berezia merezi dute: adibidez, Caprice Basque («Euskal Herriko kapritxoa») delakoan biolinak harmonikoen bitartez txistuaren soinua imitatzen baitu. (eu)
- Le zortziko (en français, littéralement, « de huit », souvent traduit par « formé de huit ») désigne, dans la culture du Pays basque, une forme poétique traditionnelle illustrée par les bertsolari et une danse caractéristique mesurée à cinq temps (notée ). En tant que poème, le zortziko est largement représenté dans le cadre des joutes oratoires où deux bertsolari doivent faire preuve d'imagination, de verve comique et de sens de la répartie en improvisant et en se répondant devant un public appelé à choisir le vainqueur. Cette tradition est toujours bien vivante au Pays basque. En tant que rythme, le zortziko a fait l'objet de recherches folkloriques, mais aussi de controverses, jusqu'au début du XXe siècle. Les travaux de collectage et d'analyse ethnomusicologique du père Azkue et du père Donostia ont permis d'en dégager le caractère authentique et spécifiquement basque. Dès le milieu du XIXe siècle, des compositeurs de musique classique se sont intéressés au « rythme de zortziko » en l'intégrant dans le répertoire du piano, de l'orchestre, de la musique vocale et de la musique de chambre, élevant le zortziko à un niveau de qualité, de popularité et d'universalité comparable à celui de la habanera et de la sicilienne. (fr)
- The zortziko is a dance rhythm that originates in the Basque Country. It is also used as an accompaniment rhythm for vocal melodies, such as "Gernikako arbola", the unofficial anthem of the Basques, composed in 1853 by José María Iparraguirre. The zortziko has a distinctive 5/8 time signature, consisting of three subdivisions of 1, 2, and 2 beats. Some theories hold that it is in 5/4 time, "like the Rueda except that the 2nd and 4th beats are almost always dotted notes", or that it actually is a double compound meter combining an irregular binary (5/16 divided 2 + 3) and an irregular ternary (8/16 divided 2 + 3 + 3), creating an ostinato pattern of "irregular bichrome" measures, which in Constantin Brăiloiu's terminology is called an aksak rhythm. Despite the zortziko's origins and continued popularity in folk music, some composers (including Isaac Albéniz, Charles-Valentin Alkan, Aita Donostia, Jesús Guridi, Gabriel Pierné, Joaquín Turina, Maurice Ravel (in his piano trio as well as in his final song cycle, Don Quichotte à Dulcinée), Pablo de Sarasate, Pablo Sorozábal, and José María Usandizaga) have also incorporated it into classical music. British composer Michael Finnissy used the zortziko rhythm as the basis for his 2009 orchestral piece Zortziko, commissioned by the Basque National Orchestra. (en)
- Сортси́ко (баск. zortziko, zortzico; исп. zorcico сорсико) — жанр музыки басков. Функционирует в среде басков преимущественно как танец, но также как песня, например, в неофициальном гимне Страны басков «Gernikako arbola» («Дерево Герники»). Для сортсико характерны размер 5/8 (также может быть 5/4 или 5/16), но наиболее "правильным" размером считается 5/8, так как zortzi в переводе с баскского, означает именно "восемь" и особенная ритмоформула с пунктирами (см. иллюстрацию); темп умеренный. Обычная инструментовка сортсико — продольная флейта чисту и цилиндрический барабан (на обоих инструментах играет один и тот же человек). Стилистику сортсико неоднократно использовали профессиональные композиторы, среди которых И. Альбенис (фортепианные пьесы «Сортсико» [в сюите «Испания»] и «Arbola Azpian» [1887]), Ш.-В. Алькан (пьеса «Примирение. Каприс в форме сортсико» для фортепиано op.42 (средняя часть), первые три экспромта из первой тетради op.32, причем все в разных размерах - Andantino, ля минор в размере 5/4, Allegretto mesto ре минор - в размере 5/8, Vivace фа мажор - в размере 5/16, а также предсмертная пьеса "Сортсико" ре минор), М. Равель (в фортепианном трио [тема первой части] и в его вокальном цикле «Песни Дон Кихота к Дульсинее» [под названием «Эпическая песня»]), Дж. Россини (одна из шести музыкальных обработок текста Метастазио «Mi lagnerò tacendo» [ок. 1855]), К. Сен-Санс (Фортепианное трио № 2, ч. II), неоднократно П. Сарасате (для скрипки и фп. — «Баскский каприс», соч. 24; сортсико «Прощайте, мои горы», соч. 37 и «Дерево Герники» [Zortzico de Iparraguirre], соч. 39; для скрипки с оркестром — сортсико «Мирамар», соч. 42 и др.). Несколько сочинений с использованием ритма сортсико написал французский композитор и музыковед Ш. Борд; среди них Баскская рапсодия для фортепиано с оркестром (1889), оркестровая сюита «Баскские земли» («Euskal Herria», 1891; авторский подзаголовок — «праздничная музыка для сопровождения баскской игры в мяч») и Баскская сюита для флейты и струнного квартета (1887). (ru)
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)