. . . "Domus de Janas (Sardijns: 'Huis van de Elfen' of van de 'Heksen') is een type pre-Nuraghische grafkamer, gevonden op Sardini\u00EB. Ze bestaan uit verschillende kamers uitgehakt door het volk van de tot Oziericulturen en daaropvolgende culturen, die qua ontwerp op huizen lijken. De meeste domus de janas zijn gebouwd tussen 3400 en 2700 v.Chr. Ze dateren van het late Neolithicum, Kopertijd en vroege Bronstijd. Een necropolis (dodenstad) van domus de janas op de site van , bij Alghero, bestaat uit 38 tombes of grafkamers. Andere grote sites zijn die van , bij Villaperuccio en van , bij Bonorva."@nl . "Domus de Janas (Sardinian: \"House of the Fairies\" or, alternatively, \"House of Witches\") are a type of pre-Nuragic rock-cut chamber tomb found in Sardinia. They consist of several chambers quarried out by the people of the San Ciriaco through Ozieri cultures and subsequent cultures, resembling houses in their layout. The shape of the internal chambers can vary from that of a rounded hut with conical or triangular ceiling. The walls are often decorated with reliefs or etchings depicting magical and religious symbols such as spirals, zig-zag motifs and bull's horns."@en . . "Las domus de janas son estructuras sepulcrales constituidas por tumbas excavadas en la roca de formas variadas. Son t\u00EDpicas del \u00E1rea del Mediterr\u00E1neo y en particular de la isla italiana de Cerde\u00F1a. El t\u00E9rmino significa \u2018casa de las hadas\u2019 o \u2018casa de las brujas\u2019, aunque seg\u00FAn algunos estudiosos hace referencia a Diana. En sardo tambi\u00E9n se denominan forrus o forreddus. A menudo se encuentran adosadas entre s\u00ED formando aut\u00E9nticas necr\u00F3polis subterr\u00E1neas, con un corredor de acceso com\u00FAn y una antesala, a menudo amplia y con techos altos. Se atribuyen a la cultura Ozieri, durante el Neol\u00EDtico, que en aquel momento cambi\u00F3 radicalmente el modo de vida de la sociedad sarda. Esta cultura era propia de una sociedad de agricultores, y cuya religi\u00F3n fue probablemente tra\u00EDda de las islas C\u00EDcladas. Se encuentran repartidas por toda la regi\u00F3n de Cerde\u00F1a, donde se documentan m\u00E1s de 2400, aunque muchas de ellas todav\u00EDa no se han desenterrado. Las evidencias indican que fueron construidas entre el IV y el III milenio a. C. En el municipio de Sedini se encuentra la mayor \u00ABdomus de janas\u00BB de Cerde\u00F1a, cuya estancia se ha convertido en un museo etnogr\u00E1fico."@es . . . . . . . . . . "Domus de Janas"@nl . "Las domus de janas son estructuras sepulcrales constituidas por tumbas excavadas en la roca de formas variadas. Son t\u00EDpicas del \u00E1rea del Mediterr\u00E1neo y en particular de la isla italiana de Cerde\u00F1a. El t\u00E9rmino significa \u2018casa de las hadas\u2019 o \u2018casa de las brujas\u2019, aunque seg\u00FAn algunos estudiosos hace referencia a Diana. En sardo tambi\u00E9n se denominan forrus o forreddus. A menudo se encuentran adosadas entre s\u00ED formando aut\u00E9nticas necr\u00F3polis subterr\u00E1neas, con un corredor de acceso com\u00FAn y una antesala, a menudo amplia y con techos altos."@es . . . "Le domus de janas sono tombe preistoriche scavate nella roccia tipiche della Sardegna prenuragica. Si trovano sia isolate, che in grandi raggruppamenti formati anche da pi\u00F9 di 40 tombe. A partire dal Neolitico recente fino all'Et\u00E0 del Bronzo antico (4400\u20132000 a.C.) queste strutture contraddistinguevano tutte le zone dell'isola, ad eccezione della Gallura. Ne sono state scoperte pi\u00F9 di 2.400, circa una ogni 10 chilometri quadrati in media, e si ipotizza che molte rimangano ancora da trovare. Sono spesso collegate tra loro a formare dei veri e propri cimiteri sotterranei, con in comune un corridoio d'accesso (dromos) ed un ingresso a volte molto spazioso e con un soffitto alto. In italiano il termine in lingua sarda domus de janas (variante meridionale) \u00E8 stato tradotto in \"casa delle fate\". Le domus de janas in altre zone dell'isola sono conosciute anche con il nome di forrus, forreddus, concheddas, grutas."@it . . . "Domus de Janas (euskaraz \"Maitagarrien edo sorginen etxea\"; batzuen ustez \"Jana\" Diana jainkosa izan daiteke, bestetik) arroketan zulatutako hilobiak dira. Sardinieraz forrus edo forreddus bezala ezagunak dira. Neolito garaiko eraikinak dira eta Sardinia uhartean zabalduta daude; horregatik, loturak izan dira. Dena dela Mediterraneoko beste tokietan ere aurki daitezke horrelako eraikinak."@eu . . . . . "Domus de janas"@it . . . . . "Domus de Janas (deutsch H\u00E4user der Feen), auch als Necropoli ipogeica bezeichnet, hei\u00DFt eine Gattung der Felsengr\u00E4ber auf Sardinien, die der Ozieri-Kultur zugerechnet werden. Die Domus de Janas in einigen Gebieten der Insel sind auch als Forrus, Forreddus, Concheddas oder Gruttas bekannt. Es gibt auf der Insel weit mehr als 1000 davon, die in Gruppen zumeist von f\u00FCnf bis 40 zusammenliegen. Hauptverbreitungsgebiet ist der Westen der Provinz Sassari, deren Osten (die Gallura) nahezu v\u00F6llig leer ist, w\u00E4hrend die drei anderen Provinzen deutlich weniger Anlagen aufzuweisen haben."@de . . . . . "Les Domus de janas (maisons des f\u00E9es ou des sorci\u00E8res) sont des s\u00E9pultures de l'\u00E9poque pr\u00E9historique, creus\u00E9es dans la roche, que l'on trouve dans toute la Sardaigne. Elles ont \u00E9t\u00E9 r\u00E9alis\u00E9es durant la culture d'Ozieri, une culture n\u00E9olithique (ou pr\u00E9nuragique) qui s'est d\u00E9velopp\u00E9e en Sardaigne de 4300 \u00E0 3700 av. J.-C. Elles ont \u00E9t\u00E9 utilis\u00E9es \u00E0 des fins fun\u00E9raires aux p\u00E9riodes suivantes et certaines ont \u00E9t\u00E9 employ\u00E9es comme bergeries ou abris de bergers jusqu'\u00E0 des p\u00E9riodes r\u00E9centes. Les l\u00E9gendes populaires racontent qu'elles \u00E9taient habit\u00E9es par des f\u00E9es qui tissaient des toiles en or. Tous ceux qui s'en approchaient devenaient fous."@fr . . . "\u0414\u043E\u043C\u0443\u0441-\u0434\u0435-\u042F\u043D\u0430\u0441"@uk . . . . . . . . . . . . . . "Domus de Janas (Sardinian: \"House of the Fairies\" or, alternatively, \"House of Witches\") are a type of pre-Nuragic rock-cut chamber tomb found in Sardinia. They consist of several chambers quarried out by the people of the San Ciriaco through Ozieri cultures and subsequent cultures, resembling houses in their layout. Built mostly between 3400 and 2700 BC, they date to the late Neolithic, Chalcolithic and early Bronze Age, including the Bell Beaker period. A necropolis of them at the site of Anghelu Ruju, near Alghero, consists of 38 tombs. Other large sites are those of Montessu, near Villaperuccio, and of Sant'Andrea Priu at Bonorva. Many other domus de janas can be found throughout the island, with the exception of Gallura (where the deceased were usually buried in megalithic circles, such as that those of Li Muri). The shape of the internal chambers can vary from that of a rounded hut with conical or triangular ceiling. The walls are often decorated with reliefs or etchings depicting magical and religious symbols such as spirals, zig-zag motifs and bull's horns. Carved or painted false doors appear in about 20 tombs mostly located in northwestern Sardinia, an example being some of the tombs of the necropolis of Anghelu Ruju, which are variously datable from the Ozieri to the Bonnanaro cultures (c.3200 \u2013 1600 BCE). The earliest examples predate the appearance of false doors in Ancient Egyptian tombs. These false doors usually appear on the back wall of the main chamber, and are represented by horizontal and vertical frames and a projecting lintel. Sometimes the door is topped with painted or carved U-shaped bull horns, inscribed inside each other in a variable number. The corpses, painted with red ochre like the tomb's walls, were buried together with common life objects, jewels and tools. According to archaeologist Giovanni Lilliu, they were buried under shells of molluscs; according to other theories, they were left outside the tomb, being put inside only after they had reduced to a skeleton."@en . . "\u0414\u043E\u043C\u0443\u0441-\u0434\u0435-\u042F\u043D\u0430\u0441"@ru . . . . . . . . . "Domus de Janas"@eu . . . . . . . . . . . . . . "Domus de Janas (Sardijns: 'Huis van de Elfen' of van de 'Heksen') is een type pre-Nuraghische grafkamer, gevonden op Sardini\u00EB. Ze bestaan uit verschillende kamers uitgehakt door het volk van de tot Oziericulturen en daaropvolgende culturen, die qua ontwerp op huizen lijken. De meeste domus de janas zijn gebouwd tussen 3400 en 2700 v.Chr. Ze dateren van het late Neolithicum, Kopertijd en vroege Bronstijd. Een necropolis (dodenstad) van domus de janas op de site van , bij Alghero, bestaat uit 38 tombes of grafkamers. Andere grote sites zijn die van , bij Villaperuccio en van , bij Bonorva. Het plafond van de domus de janas kan conisch of in een driehoek toelopen. vaak zijn de muren gedecoreerd met spiralen, zigzag motieven en stierenhorens. De lichamen waren net als de muren met rode oker beschilderd."@nl . . . "\u0414\u043E\u043C\u0443\u0441-\u0434\u0435-\u042F\u043D\u0430\u0441 (\u0441\u0430\u0440\u0434. Domus de Janas, \u0431\u0443\u043A\u0432\u0430\u043B\u044C\u043D\u043E: \u00AB\u0434\u043E\u043C \u0432\u0435\u0434\u044C\u043C\u00BB \u0438\u043B\u0438 \u00AB\u0434\u043E\u043C \u0444\u0435\u0439\u00BB) \u2014 \u0442\u0438\u043F \u0434\u043E\u0438\u0441\u0442\u043E\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043A\u043E\u0439 \u043A\u0430\u043C\u0435\u0440\u043D\u043E\u0439 \u0433\u0440\u043E\u0431\u043D\u0438\u0446\u044B, \u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043E\u0432\u0430\u0432\u0448\u0438\u0439 \u0432 \u0434\u0440\u0435\u0432\u043D\u0435\u043C \u0421\u0440\u0435\u0434\u0438\u0437\u0435\u043C\u043D\u043E\u043C\u043E\u0440\u044C\u0435, \u0432 \u043E\u0441\u043D\u043E\u0432\u043D\u043E\u043C \u043D\u0430 \u0421\u0430\u0440\u0434\u0438\u043D\u0438\u0438, \u043E\u0442\u043A\u0443\u0434\u0430 \u0438 \u043F\u0440\u043E\u0438\u0441\u0445\u043E\u0434\u0438\u0442 \u043D\u0430\u0437\u0432\u0430\u043D\u0438\u0435. \u0413\u0440\u043E\u0431\u043D\u0438\u0446\u044B \u0434\u0430\u043D\u043D\u043E\u0433\u043E \u0442\u0438\u043F\u0430 \u0441\u043E\u0437\u0434\u0430\u0432\u0430\u043B\u0438 \u043F\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u0435\u043B\u0438 \u043A\u0443\u043B\u044C\u0442\u0443\u0440 \u041E\u0446\u0438\u0435\u0440\u0438, \u0410\u0431\u0435\u0430\u043B\u044C\u0446\u0443-\u0424\u0438\u043B\u0438\u0433\u043E\u0441\u0430 \u0438 \u043A\u043E\u043B\u043E\u043A\u043E\u043B\u043E\u0432\u0438\u0434\u043D\u044B\u0445 \u043A\u0443\u0431\u043A\u043E\u0432, \u0438 \u043F\u043E \u043F\u043B\u0430\u043D\u0438\u0440\u043E\u0432\u043A\u0435 \u0433\u0440\u043E\u0431\u043D\u0438\u0446\u044B \u043D\u0430\u043F\u043E\u043C\u0438\u043D\u0430\u043B\u0438 \u0436\u0438\u043B\u0438\u0449\u0430 \u044D\u0442\u0438\u0445 \u043A\u0443\u043B\u044C\u0442\u0443\u0440. \u0424\u043E\u0440\u043C\u0430 \u0433\u0440\u043E\u0442\u043E\u0432 \u043C\u043E\u0436\u0435\u0442 \u0431\u044B\u0442\u044C \u0440\u0430\u0437\u043D\u043E\u043E\u0431\u0440\u0430\u0437\u043D\u043E\u0439, \u043F\u043E\u0442\u043E\u043B\u043E\u043A \u2014 \u043E\u0431\u044B\u0447\u043D\u043E \u043A\u043E\u043D\u0438\u0447\u0435\u0441\u043A\u043E\u0439 \u0438\u043B\u0438 \u0442\u0440\u0435\u0443\u0433\u043E\u043B\u044C\u043D\u043E\u0439 \u0444\u043E\u0440\u043C\u044B. \u0421\u0442\u0435\u043D\u044B \u043D\u0435\u0440\u0435\u0434\u043A\u043E \u0443\u043A\u0440\u0430\u0448\u0435\u043D\u044B \u0440\u0435\u043B\u044C\u0435\u0444\u0430\u043C\u0438, \u0438\u0433\u0440\u0430\u0432\u0448\u0438\u043C\u0438 \u043C\u0430\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043A\u0443\u044E \u0440\u043E\u043B\u044C \u0432 \u043F\u0435\u0440\u0438\u043E\u0434 \u0441\u043E\u0437\u0434\u0430\u043D\u0438\u044F."@ru . "Domus de Janas"@en . "Domus de Janas"@es . . . "\u0414\u043E\u043C\u0443\u0441-\u0434\u0435-\u042F\u043D\u0430\u0441 (\u0441\u0430\u0440\u0434. Domus de Janas, \u0431\u0443\u043A\u0432\u0430\u043B\u044C\u043D\u043E: \u00AB\u0431\u0443\u0434\u0438\u043D\u043E\u043A \u0432\u0456\u0434\u044C\u043E\u043C\u00BB \u0430\u0431\u043E \u00AB\u0431\u0443\u0434\u0438\u043D\u043E\u043A \u0444\u0435\u0439\u00BB) \u2014 \u0442\u0438\u043F \u0434\u043E\u0456\u0441\u0442\u043E\u0440\u0438\u0447\u043D\u043E\u0457 \u043A\u0430\u043C\u0435\u0440\u043D\u043E\u0457 \u0433\u0440\u043E\u0431\u043D\u0438\u0446\u0456, \u0449\u043E \u0456\u0441\u043D\u0443\u0432\u0430\u0432 \u0432 \u0441\u0442\u0430\u0440\u043E\u0434\u0430\u0432\u043D\u044C\u043E\u043C\u0443 \u0421\u0435\u0440\u0435\u0434\u0437\u0435\u043C\u043D\u043E\u043C\u043E\u0440'\u0457, \u0432 \u043E\u0441\u043D\u043E\u0432\u043D\u043E\u043C\u0443 \u043D\u0430 \u0421\u0430\u0440\u0434\u0438\u043D\u0456\u0457, \u0437\u0432\u0456\u0434\u043A\u0438 \u0456 \u043F\u043E\u0445\u043E\u0434\u0438\u0442\u044C \u043D\u0430\u0437\u0432\u0430. \u0413\u0440\u043E\u0431\u043D\u0438\u0446\u0456 \u0434\u0430\u043D\u043E\u0433\u043E \u0442\u0438\u043F\u0443 \u0441\u0442\u0432\u043E\u0440\u044E\u0432\u0430\u043B\u0438 \u043F\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u043D\u0438\u043A\u0438 \u043A\u0443\u043B\u044C\u0442\u0443\u0440 \u043E\u0446\u0456\u0454\u0440\u0438, \u0456 \u0434\u0437\u0432\u043E\u043D\u043E\u043F\u043E\u0434\u0456\u0431\u043D\u0438\u0445 \u043A\u0435\u043B\u0438\u0445\u0456\u0432, \u0456 \u043F\u043E \u043F\u043B\u0430\u043D\u0443\u0432\u0430\u043D\u043D\u044E \u0433\u0440\u043E\u0431\u043D\u0438\u0446\u0456 \u043D\u0430\u0433\u0430\u0434\u0443\u0432\u0430\u043B\u0438 \u0436\u0438\u0442\u043B\u0430 \u0446\u0438\u0445 \u043A\u0443\u043B\u044C\u0442\u0443\u0440. \u0414\u043E\u043C\u0443\u0441 \u0441\u043A\u043B\u0430\u0434\u0430\u0454\u0442\u044C\u0441\u044F \u0437 \u0434\u0435\u043A\u0456\u043B\u044C\u043A\u043E\u0445 \u043A\u0430\u043C\u0435\u0440, \u0432\u0438\u0440\u0443\u0431\u0430\u043D\u0438\u0445 \u0443 \u0441\u043A\u0435\u043B\u0456. \u041D\u0430 \u043E\u0441\u0442\u0440\u043E\u0432\u0456 \u0432\u0438\u044F\u0432\u043B\u0435\u043D\u043E \u043D\u0435 \u043C\u0435\u043D\u0448\u0435 1000 \u0434\u043E\u043C\u0443\u0441\u0456\u0432, \u0432\u0438\u0431\u0438\u0442\u0438\u0445 \u0432 \u0441\u043A\u0435\u043B\u044F\u0445. \u0412\u0441\u0456 \u0432\u043E\u043D\u0438 \u0432\u0456\u0434\u043D\u043E\u0441\u044F\u0442\u044C\u0441\u044F \u0434\u043E \u0445\u0430\u043B\u043A\u043E\u043B\u0456\u0442\u0443 \u0456 \u0431\u0440\u043E\u043D\u0437\u043E\u0432\u043E\u0433\u043E \u0432\u0456\u043A\u0443. \u0412\u0435\u043B\u0438\u043A\u0438\u0439 \u043D\u0435\u043A\u0440\u043E\u043F\u043E\u043B\u044C \u0434\u043E\u043C\u0443\u0441\u043D\u043E\u0433\u043E \u0442\u0438\u043F\u0443 \u0432\u0438\u044F\u0432\u043B\u0435\u043D\u0438\u0439 \u0431\u0456\u043B\u044F \u043C\u0456\u0441\u0442\u0435\u0447\u043A\u0430 (\u043F\u043E\u0431\u043B\u0438\u0437\u0443 \u0410\u043B\u044C\u0433\u0435\u0440\u043E) \u2014 \u0432\u0456\u043D \u0441\u043A\u043B\u0430\u0434\u0430\u0454\u0442\u044C\u0441\u044F \u0437 36 \u0433\u0440\u043E\u0431\u043D\u0438\u0446\u044C, \u043D\u0430 \u0434\u0435\u044F\u043A\u0438\u0445 \u0432\u0438\u0440\u0456\u0437\u0430\u043D\u0430 \u0433\u043E\u043B\u043E\u0432\u0430 \u0431\u0438\u043A\u0430 (\u0441\u0438\u043C\u0432\u043E\u043B\u0456\u0437\u043C \u0433\u0440\u043E\u0431\u043D\u0438\u0446\u044C \u0431\u043B\u0438\u0437\u044C\u043A\u0438\u0439 \u0434\u043E \u0441\u0438\u043C\u0432\u043E\u043B\u0456\u0437\u043C\u0443 \u043C\u0456\u043D\u043E\u0439\u0441\u044C\u043A\u043E\u0457 \u0446\u0438\u0432\u0456\u043B\u0456\u0437\u0430\u0446\u0456\u0457 \u043D\u0430 \u041A\u0440\u0438\u0442\u0456). \u0429\u0435 \u043E\u0434\u0438\u043D \u0432\u0435\u043B\u0438\u043A\u0438\u0439 \u043F\u0430\u043C'\u044F\u0442\u043D\u0438\u043A \u2014 \u0421\u0430\u043D\u0442-\u0410\u043D\u0434\u0440\u0435\u0430-\u041F\u0440\u0456\u0443 \u0432 \u043C\u0456\u0441\u0442\u0435\u0447\u043A\u0443 \u0411\u043E\u043D\u043E\u0440\u0432\u0430, \u0432 \u044F\u043A\u043E\u043C\u0443 \u0454 18 \u043A\u0456\u043C\u043D\u0430\u0442: \u0432 \u043F\u0456\u0437\u043D\u044C\u043E\u0440\u0438\u043C\u0441\u044C\u043A\u0438\u0439 \u0456 \u0432\u0456\u0437\u0430\u043D\u0442\u0456\u0439\u0441\u044C\u043A\u0438\u0439 \u043F\u0435\u0440\u0456\u043E\u0434 \u0439\u043E\u0433\u043E \u043F\u0435\u0440\u0435\u0442\u0432\u043E\u0440\u0438\u043B\u0438 \u0432 \u043F\u0435\u0447\u0435\u0440\u043D\u0443 \u0446\u0435\u0440\u043A\u0432\u0443. \u0422\u0430\u043A\u043E\u0436 \u0446\u0456\u043A\u0430\u0432\u0456 \u043F\u0430\u043C'\u044F\u0442\u043D\u0438\u043A\u0438 \u0432 \u043D\u0430\u0441\u0435\u043B\u0435\u043D\u0438\u0445 \u043F\u0443\u043D\u043A\u0442\u0430\u0445 \u041F\u0456\u043C\u0435\u043D\u0442\u0435\u043B\u044C, \u0421\u0435\u0434\u0456\u043D\u0456, \u0412\u0456\u043B\u043B\u0430\u043F\u0435\u0440\u0443\u0447\u0447\u043E, \u0406\u0442\u0442\u0456\u0440\u0456 \u0456 \u041F\u043E\u0440\u0442\u043E-\u0422\u043E\u0440\u0440\u0435\u0441. \u0424\u043E\u0440\u043C\u0430 \u0433\u0440\u043E\u0442\u0456\u0432 \u043C\u043E\u0436\u0435 \u0431\u0443\u0442\u0438 \u0440\u0456\u0437\u043D\u043E\u043C\u0430\u043D\u0456\u0442\u043D\u043E\u044E, \u0441\u0442\u0435\u043B\u044F \u2014 \u0437\u0430\u0437\u0432\u0438\u0447\u0430\u0439 \u043A\u043E\u043D\u0456\u0447\u043D\u043E\u0457 \u0430\u0431\u043E \u0442\u0440\u0438\u043A\u0443\u0442\u043D\u043E\u0457 \u0444\u043E\u0440\u043C\u0438. \u0421\u0442\u0456\u043D\u0438 \u043D\u0435\u0440\u0456\u0434\u043A\u043E \u043F\u0440\u0438\u043A\u0440\u0430\u0448\u0435\u043D\u0456 \u0440\u0435\u043B\u044C\u0454\u0444\u0430\u043C\u0438, \u044F\u043A\u0456 \u0433\u0440\u0430\u043B\u0438 \u043C\u0430\u0433\u0456\u0447\u043D\u0443 \u0440\u043E\u043B\u044C \u0432 \u043F\u0435\u0440\u0456\u043E\u0434 \u0441\u0442\u0432\u043E\u0440\u0435\u043D\u043D\u044F. \u0423 \u043A\u0430\u043C\u0435\u0440\u043D\u0438\u0445 \u0433\u0440\u043E\u0431\u043D\u0438\u0446\u044F\u0445 \u0434\u043E\u043D\u0443\u0440\u0430\u0433\u0456\u0447\u043D\u043E\u0457 \u043A\u0443\u043B\u044C\u0442\u0443\u0440\u0438 \u041E\u0446\u0456\u0454\u0440\u0456 \u0447\u0430\u0441\u0442\u043E \u0437\u0443\u0441\u0442\u0440\u0456\u0447\u0430\u044E\u0442\u044C\u0441\u044F \u0445\u0438\u0431\u043D\u0456 \u0434\u0432\u0435\u0440\u0456, \u0432\u0438\u0440\u0456\u0437\u0430\u043D\u0456 \u0432 \u0441\u0442\u0456\u043D\u0430\u0445, \u0443\u043E\u0441\u043E\u0431\u043B\u044E\u044E\u0447\u0438 \u0432\u0445\u0456\u0434 \u0432 \u043F\u0456\u0434\u0437\u0435\u043C\u043D\u0438\u0439 \u0441\u0432\u0456\u0442. \u0422\u0456\u043B\u0430 \u043F\u043E\u043A\u0456\u0439\u043D\u0438\u0445, \u043F\u043E\u0444\u0430\u0440\u0431\u043E\u0432\u0430\u043D\u0456 \u0447\u0435\u0440\u0432\u043E\u043D\u043E\u044E \u043E\u0445\u0440\u043E\u044E, \u044F\u043A \u0456 \u0441\u0442\u0456\u043D\u0438 \u0433\u0440\u043E\u0431\u043D\u0438\u0446\u044C, \u0445\u043E\u0432\u0430\u043B\u0438\u0441\u044F \u0440\u0430\u0437\u043E\u043C \u0437 \u043F\u0440\u0438\u043B\u0430\u0434\u0434\u044F\u043C, \u043A\u043E\u0448\u0442\u043E\u0432\u043D\u043E\u0441\u0442\u044F\u043C\u0438 \u0456 \u0437\u043D\u0430\u0440\u044F\u0434\u0434\u044F\u043C\u0438 \u043F\u0440\u0430\u0446\u0456. \u042F\u043A \u0432\u0432\u0430\u0436\u0430\u0454 \u0430\u0440\u0445\u0435\u043E\u043B\u043E\u0433 \u0414\u0436\u043E\u0432\u0430\u043D\u043D\u0456 \u041B\u0456\u043B\u043B\u044C, \u0457\u0445 \u0445\u043E\u0432\u0430\u043B\u0438 \u043F\u043E\u043A\u0440\u0438\u0442\u0438\u043C\u0438 \u0440\u0430\u043A\u043E\u0432\u0438\u043D\u0430\u043C\u0438 \u043C\u043E\u043B\u044E\u0441\u043A\u0456\u0432; \u043F\u043E \u0456\u043D\u0448\u0438\u043C \u0442\u0435\u043E\u0440\u0456\u044F\u043C, \u0442\u0456\u043B\u043E \u043D\u0435 \u0432\u043D\u043E\u0441\u0438\u043B\u0438 \u0432 \u0433\u0440\u043E\u0431\u043D\u0438\u0446\u044E \u0434\u043E \u0442\u0438\u0445 \u043F\u0456\u0440, \u043F\u043E\u043A\u0438 \u0432\u043E\u043D\u043E \u043D\u0435 \u043F\u0435\u0440\u0435\u0442\u0432\u043E\u0440\u044E\u0432\u0430\u043B\u043E\u0441\u044F \u0432 \u0441\u043A\u0435\u043B\u0435\u0442."@uk . . . "Le domus de janas sono tombe preistoriche scavate nella roccia tipiche della Sardegna prenuragica. Si trovano sia isolate, che in grandi raggruppamenti formati anche da pi\u00F9 di 40 tombe. A partire dal Neolitico recente fino all'Et\u00E0 del Bronzo antico (4400\u20132000 a.C.) queste strutture contraddistinguevano tutte le zone dell'isola, ad eccezione della Gallura. In italiano il termine in lingua sarda domus de janas (variante meridionale) \u00E8 stato tradotto in \"casa delle fate\". Le domus de janas in altre zone dell'isola sono conosciute anche con il nome di forrus, forreddus, concheddas, grutas."@it . . "Domus de Janas (deutsch H\u00E4user der Feen), auch als Necropoli ipogeica bezeichnet, hei\u00DFt eine Gattung der Felsengr\u00E4ber auf Sardinien, die der Ozieri-Kultur zugerechnet werden. Die Domus de Janas in einigen Gebieten der Insel sind auch als Forrus, Forreddus, Concheddas oder Gruttas bekannt. Es gibt auf der Insel weit mehr als 1000 davon, die in Gruppen zumeist von f\u00FCnf bis 40 zusammenliegen. Hauptverbreitungsgebiet ist der Westen der Provinz Sassari, deren Osten (die Gallura) nahezu v\u00F6llig leer ist, w\u00E4hrend die drei anderen Provinzen deutlich weniger Anlagen aufzuweisen haben."@de . . . . "Domus de Janas"@ca . "\u0414\u043E\u043C\u0443\u0441-\u0434\u0435-\u042F\u043D\u0430\u0441 (\u0441\u0430\u0440\u0434. Domus de Janas, \u0431\u0443\u043A\u0432\u0430\u043B\u044C\u043D\u043E: \u00AB\u0434\u043E\u043C \u0432\u0435\u0434\u044C\u043C\u00BB \u0438\u043B\u0438 \u00AB\u0434\u043E\u043C \u0444\u0435\u0439\u00BB) \u2014 \u0442\u0438\u043F \u0434\u043E\u0438\u0441\u0442\u043E\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043A\u043E\u0439 \u043A\u0430\u043C\u0435\u0440\u043D\u043E\u0439 \u0433\u0440\u043E\u0431\u043D\u0438\u0446\u044B, \u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043E\u0432\u0430\u0432\u0448\u0438\u0439 \u0432 \u0434\u0440\u0435\u0432\u043D\u0435\u043C \u0421\u0440\u0435\u0434\u0438\u0437\u0435\u043C\u043D\u043E\u043C\u043E\u0440\u044C\u0435, \u0432 \u043E\u0441\u043D\u043E\u0432\u043D\u043E\u043C \u043D\u0430 \u0421\u0430\u0440\u0434\u0438\u043D\u0438\u0438, \u043E\u0442\u043A\u0443\u0434\u0430 \u0438 \u043F\u0440\u043E\u0438\u0441\u0445\u043E\u0434\u0438\u0442 \u043D\u0430\u0437\u0432\u0430\u043D\u0438\u0435. \u0413\u0440\u043E\u0431\u043D\u0438\u0446\u044B \u0434\u0430\u043D\u043D\u043E\u0433\u043E \u0442\u0438\u043F\u0430 \u0441\u043E\u0437\u0434\u0430\u0432\u0430\u043B\u0438 \u043F\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u0438\u0442\u0435\u043B\u0438 \u043A\u0443\u043B\u044C\u0442\u0443\u0440 \u041E\u0446\u0438\u0435\u0440\u0438, \u0410\u0431\u0435\u0430\u043B\u044C\u0446\u0443-\u0424\u0438\u043B\u0438\u0433\u043E\u0441\u0430 \u0438 \u043A\u043E\u043B\u043E\u043A\u043E\u043B\u043E\u0432\u0438\u0434\u043D\u044B\u0445 \u043A\u0443\u0431\u043A\u043E\u0432, \u0438 \u043F\u043E \u043F\u043B\u0430\u043D\u0438\u0440\u043E\u0432\u043A\u0435 \u0433\u0440\u043E\u0431\u043D\u0438\u0446\u044B \u043D\u0430\u043F\u043E\u043C\u0438\u043D\u0430\u043B\u0438 \u0436\u0438\u043B\u0438\u0449\u0430 \u044D\u0442\u0438\u0445 \u043A\u0443\u043B\u044C\u0442\u0443\u0440. \u0414\u043E\u043C\u0443\u0441 \u0441\u043E\u0441\u0442\u043E\u0438\u0442 \u0438\u0437 \u043D\u0435\u0441\u043A\u043E\u043B\u044C\u043A\u0438\u0445 \u043A\u0430\u043C\u0435\u0440, \u0432\u044B\u0440\u0443\u0431\u043B\u0435\u043D\u043D\u044B\u0445 \u0432 \u0441\u043A\u0430\u043B\u0435. \u041D\u0430 \u043E\u0441\u0442\u0440\u043E\u0432\u0435 \u043E\u0431\u043D\u0430\u0440\u0443\u0436\u0435\u043D\u043E \u043D\u0435 \u043C\u0435\u043D\u0435\u0435 1000 \u0434\u043E\u043C\u0443\u0441\u043E\u0432, \u0432\u044B\u0440\u0443\u0431\u043B\u0435\u043D\u043D\u044B\u0445 \u0432 \u0441\u043A\u0430\u043B\u0430\u0445. \u0412\u0441\u0435 \u043E\u043D\u0438 \u043E\u0442\u043D\u043E\u0441\u044F\u0442\u0441\u044F \u043A \u0445\u0430\u043B\u043A\u043E\u043B\u0438\u0442\u0443 \u0438 \u0431\u0440\u043E\u043D\u0437\u043E\u0432\u043E\u043C\u0443 \u0432\u0435\u043A\u0443. \u041A\u0440\u0443\u043F\u043D\u044B\u0439 \u043D\u0435\u043A\u0440\u043E\u043F\u043E\u043B\u044C \u0434\u043E\u043C\u0443\u0441\u043D\u043E\u0433\u043E \u0442\u0438\u043F\u0430 \u043E\u0431\u043D\u0430\u0440\u0443\u0436\u0435\u043D \u0443 \u0433\u043E\u0440\u043E\u0434\u043A\u0430 (\u043E\u043A\u043E\u043B\u043E \u0410\u043B\u044C\u0433\u0435\u0440\u043E) \u2014 \u043E\u043D \u0441\u043E\u0441\u0442\u043E\u0438\u0442 \u0438\u0437 36 \u0433\u0440\u043E\u0431\u043D\u0438\u0446, \u043D\u0430 \u043D\u0435\u043A\u043E\u0442\u043E\u0440\u044B\u0445 \u0432\u044B\u0440\u0435\u0437\u0430\u043D\u0430 \u0433\u043E\u043B\u043E\u0432\u0430 \u0431\u044B\u043A\u0430 (\u0441\u0438\u043C\u0432\u043E\u043B\u0438\u0437\u043C \u0433\u0440\u043E\u0431\u043D\u0438\u0446 \u0431\u043B\u0438\u0437\u043E\u043A \u043A \u0441\u0438\u043C\u0432\u043E\u043B\u0438\u0437\u043C\u0443 \u043C\u0438\u043D\u043E\u0439\u0441\u043A\u043E\u0439 \u0446\u0438\u0432\u0438\u043B\u0438\u0437\u0430\u0446\u0438\u0438 \u043D\u0430 \u041A\u0440\u0438\u0442\u0435). \u0415\u0449\u0451 \u043E\u0434\u0438\u043D \u043A\u0440\u0443\u043F\u043D\u044B\u0439 \u043F\u0430\u043C\u044F\u0442\u043D\u0438\u043A \u2014 \u0421\u0430\u043D\u0442-\u0410\u043D\u0434\u0440\u0435\u0430-\u041F\u0440\u0438\u0443 \u0432 \u0433\u043E\u0440\u043E\u0434\u043A\u0435 \u0411\u043E\u043D\u043E\u0440\u0432\u0430, \u0432 \u043A\u043E\u0442\u043E\u0440\u043E\u043C \u0438\u043C\u0435\u0435\u0442\u0441\u044F 18 \u043A\u043E\u043C\u043D\u0430\u0442: \u0432 \u043F\u043E\u0437\u0434\u043D\u0435\u0440\u0438\u043C\u0441\u043A\u0438\u0439 \u0438 \u0432\u0438\u0437\u0430\u043D\u0442\u0438\u0439\u0441\u043A\u0438\u0439 \u043F\u0435\u0440\u0438\u043E\u0434 \u0435\u0433\u043E \u043F\u0440\u0435\u0432\u0440\u0430\u0442\u0438\u043B\u0438 \u0432 \u043F\u0435\u0449\u0435\u0440\u043D\u0443\u044E \u0446\u0435\u0440\u043A\u043E\u0432\u044C. \u0422\u0430\u043A\u0436\u0435 \u0438\u043D\u0442\u0435\u0440\u0435\u0441\u043D\u044B \u043F\u0430\u043C\u044F\u0442\u043D\u0438\u043A\u0438 \u0432 \u043D\u0430\u0441\u0435\u043B\u0451\u043D\u043D\u044B\u0445 \u043F\u0443\u043D\u043A\u0442\u0430\u0445 \u041F\u0438\u043C\u0435\u043D\u0442\u0435\u043B\u044C, \u0421\u0435\u0434\u0438\u043D\u0438, \u0412\u0438\u043B\u043B\u0430\u043F\u0435\u0440\u0443\u0447\u0447\u043E, \u0418\u0442\u0442\u0438\u0440\u0438 \u0438 \u041F\u043E\u0440\u0442\u043E-\u0422\u043E\u0440\u0440\u0435\u0441. \u0424\u043E\u0440\u043C\u0430 \u0433\u0440\u043E\u0442\u043E\u0432 \u043C\u043E\u0436\u0435\u0442 \u0431\u044B\u0442\u044C \u0440\u0430\u0437\u043D\u043E\u043E\u0431\u0440\u0430\u0437\u043D\u043E\u0439, \u043F\u043E\u0442\u043E\u043B\u043E\u043A \u2014 \u043E\u0431\u044B\u0447\u043D\u043E \u043A\u043E\u043D\u0438\u0447\u0435\u0441\u043A\u043E\u0439 \u0438\u043B\u0438 \u0442\u0440\u0435\u0443\u0433\u043E\u043B\u044C\u043D\u043E\u0439 \u0444\u043E\u0440\u043C\u044B. \u0421\u0442\u0435\u043D\u044B \u043D\u0435\u0440\u0435\u0434\u043A\u043E \u0443\u043A\u0440\u0430\u0448\u0435\u043D\u044B \u0440\u0435\u043B\u044C\u0435\u0444\u0430\u043C\u0438, \u0438\u0433\u0440\u0430\u0432\u0448\u0438\u043C\u0438 \u043C\u0430\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043A\u0443\u044E \u0440\u043E\u043B\u044C \u0432 \u043F\u0435\u0440\u0438\u043E\u0434 \u0441\u043E\u0437\u0434\u0430\u043D\u0438\u044F. \u0412 \u043A\u0430\u043C\u0435\u0440\u043D\u044B\u0445 \u0433\u0440\u043E\u0431\u043D\u0438\u0446\u0430\u0445 \u0434\u043E\u043D\u0443\u0440\u0430\u0433\u0438\u0447\u0435\u0441\u043A\u043E\u0439 \u043A\u0443\u043B\u044C\u0442\u0443\u0440\u044B \u041E\u0446\u0438\u0435\u0440\u0438 \u0447\u0430\u0441\u0442\u043E \u0432\u0441\u0442\u0440\u0435\u0447\u0430\u044E\u0442\u0441\u044F \u043B\u043E\u0436\u043D\u044B\u0435 \u0434\u0432\u0435\u0440\u0438, \u0432\u044B\u0440\u0435\u0437\u0430\u043D\u043D\u044B\u0435 \u0432 \u0441\u0442\u0435\u043D\u0430\u0445, \u043E\u043B\u0438\u0446\u0435\u0442\u0432\u043E\u0440\u044F\u044F \u0432\u0445\u043E\u0434 \u0432 \u043F\u043E\u0434\u0437\u0435\u043C\u043D\u044B\u0439 \u043C\u0438\u0440. \u0422\u0435\u043B\u0430 \u043F\u043E\u043A\u043E\u0439\u043D\u044B\u0445, \u043E\u043A\u0440\u0430\u0448\u0435\u043D\u043D\u044B\u0435 \u043A\u0440\u0430\u0441\u043D\u043E\u0439 \u043E\u0445\u0440\u043E\u0439, \u043A\u0430\u043A \u0438 \u0441\u0442\u0435\u043D\u044B \u0433\u0440\u043E\u0431\u043D\u0438\u0446, \u043F\u043E\u0433\u0440\u0435\u0431\u0430\u043B\u0438\u0441\u044C \u0432\u043C\u0435\u0441\u0442\u0435 \u0441 \u043F\u0440\u0438\u043D\u0430\u0434\u043B\u0435\u0436\u043D\u043E\u0441\u0442\u044F\u043C\u0438, \u0434\u0440\u0430\u0433\u043E\u0446\u0435\u043D\u043D\u043E\u0441\u0442\u044F\u043C\u0438 \u0438 \u043E\u0440\u0443\u0434\u0438\u044F\u043C\u0438 \u0442\u0440\u0443\u0434\u0430. \u041A\u0430\u043A \u0441\u0447\u0438\u0442\u0430\u0435\u0442 \u0430\u0440\u0445\u0435\u043E\u043B\u043E\u0433 \u0414\u0436\u043E\u0432\u0430\u043D\u043D\u0438 \u041B\u0438\u043B\u043B\u0438\u0443, \u0438\u0445 \u0445\u043E\u0440\u043E\u043D\u0438\u043B\u0438 \u043F\u043E\u043A\u0440\u044B\u0442\u044B\u043C\u0438 \u0440\u0430\u043A\u043E\u0432\u0438\u043D\u0430\u043C\u0438 \u043C\u043E\u043B\u043B\u044E\u0441\u043A\u043E\u0432; \u043F\u043E \u0434\u0440\u0443\u0433\u0438\u043C \u0442\u0435\u043E\u0440\u0438\u044F\u043C, \u0442\u0435\u043B\u043E \u043D\u0435 \u0432\u043D\u043E\u0441\u0438\u043B\u0438 \u0432 \u0433\u0440\u043E\u0431\u043D\u0438\u0446\u0443 \u0434\u043E \u0442\u0435\u0445 \u043F\u043E\u0440, \u043F\u043E\u043A\u0430 \u043E\u043D\u043E \u043D\u0435 \u043F\u0440\u0435\u0432\u0440\u0430\u0449\u0430\u043B\u043E\u0441\u044C \u0432 \u0441\u043A\u0435\u043B\u0435\u0442."@ru . "6601"^^ . . . . . . "Domus de Janas"@de . . "663791"^^ . "Domus de Janas (euskaraz \"Maitagarrien edo sorginen etxea\"; batzuen ustez \"Jana\" Diana jainkosa izan daiteke, bestetik) arroketan zulatutako hilobiak dira. Sardinieraz forrus edo forreddus bezala ezagunak dira. Neolito garaiko eraikinak dira eta Sardinia uhartean zabalduta daude; horregatik, loturak izan dira. Dena dela Mediterraneoko beste tokietan ere aurki daitezke horrelako eraikinak."@eu . . "Domus de Janas"@fr . . "1120994165"^^ . . . . . "Les domus de Janas s\u00F3n estructures sepulcrals constitu\u00EFdes per tombes excavades a la roca de formes variades. S\u00F3n t\u00EDpiques de l'\u00E0rea de la Mediterr\u00E0nia i, en particular, de l'illa de Sardenya. El terme significa 'casa de les fades', en sard tamb\u00E9 s'anomenen forrus o forreddus. Sovint, es troben adossades entre si formant aut\u00E8ntiques necr\u00F2polis subterr\u00E0nies, amb un corredor d'acc\u00E9s com\u00FA i una avantsala, sovint \u00E0mplia i amb sostres alts. S'atribueixen a la cultura d'Ozieri, durant el neol\u00EDtic. Es troben repartides per tota l'illa de Sardenya, on se'n documenten m\u00E9s de 2.400, encara que moltes d'aquestes encara no s'han excavat. Les proves indiquen que van ser constru\u00EFdes entre el IV i el III mil\u00B7lenni aC. Al municipi de Sedini, es troba la m\u00E9s gran domus de Janas de Sardenya; actualment, s'h"@ca . . . "\u0414\u043E\u043C\u0443\u0441-\u0434\u0435-\u042F\u043D\u0430\u0441 (\u0441\u0430\u0440\u0434. Domus de Janas, \u0431\u0443\u043A\u0432\u0430\u043B\u044C\u043D\u043E: \u00AB\u0431\u0443\u0434\u0438\u043D\u043E\u043A \u0432\u0456\u0434\u044C\u043E\u043C\u00BB \u0430\u0431\u043E \u00AB\u0431\u0443\u0434\u0438\u043D\u043E\u043A \u0444\u0435\u0439\u00BB) \u2014 \u0442\u0438\u043F \u0434\u043E\u0456\u0441\u0442\u043E\u0440\u0438\u0447\u043D\u043E\u0457 \u043A\u0430\u043C\u0435\u0440\u043D\u043E\u0457 \u0433\u0440\u043E\u0431\u043D\u0438\u0446\u0456, \u0449\u043E \u0456\u0441\u043D\u0443\u0432\u0430\u0432 \u0432 \u0441\u0442\u0430\u0440\u043E\u0434\u0430\u0432\u043D\u044C\u043E\u043C\u0443 \u0421\u0435\u0440\u0435\u0434\u0437\u0435\u043C\u043D\u043E\u043C\u043E\u0440'\u0457, \u0432 \u043E\u0441\u043D\u043E\u0432\u043D\u043E\u043C\u0443 \u043D\u0430 \u0421\u0430\u0440\u0434\u0438\u043D\u0456\u0457, \u0437\u0432\u0456\u0434\u043A\u0438 \u0456 \u043F\u043E\u0445\u043E\u0434\u0438\u0442\u044C \u043D\u0430\u0437\u0432\u0430. \u0413\u0440\u043E\u0431\u043D\u0438\u0446\u0456 \u0434\u0430\u043D\u043E\u0433\u043E \u0442\u0438\u043F\u0443 \u0441\u0442\u0432\u043E\u0440\u044E\u0432\u0430\u043B\u0438 \u043F\u0440\u0435\u0434\u0441\u0442\u0430\u0432\u043D\u0438\u043A\u0438 \u043A\u0443\u043B\u044C\u0442\u0443\u0440 \u043E\u0446\u0456\u0454\u0440\u0438, \u0456 \u0434\u0437\u0432\u043E\u043D\u043E\u043F\u043E\u0434\u0456\u0431\u043D\u0438\u0445 \u043A\u0435\u043B\u0438\u0445\u0456\u0432, \u0456 \u043F\u043E \u043F\u043B\u0430\u043D\u0443\u0432\u0430\u043D\u043D\u044E \u0433\u0440\u043E\u0431\u043D\u0438\u0446\u0456 \u043D\u0430\u0433\u0430\u0434\u0443\u0432\u0430\u043B\u0438 \u0436\u0438\u0442\u043B\u0430 \u0446\u0438\u0445 \u043A\u0443\u043B\u044C\u0442\u0443\u0440. \u0424\u043E\u0440\u043C\u0430 \u0433\u0440\u043E\u0442\u0456\u0432 \u043C\u043E\u0436\u0435 \u0431\u0443\u0442\u0438 \u0440\u0456\u0437\u043D\u043E\u043C\u0430\u043D\u0456\u0442\u043D\u043E\u044E, \u0441\u0442\u0435\u043B\u044F \u2014 \u0437\u0430\u0437\u0432\u0438\u0447\u0430\u0439 \u043A\u043E\u043D\u0456\u0447\u043D\u043E\u0457 \u0430\u0431\u043E \u0442\u0440\u0438\u043A\u0443\u0442\u043D\u043E\u0457 \u0444\u043E\u0440\u043C\u0438. \u0421\u0442\u0456\u043D\u0438 \u043D\u0435\u0440\u0456\u0434\u043A\u043E \u043F\u0440\u0438\u043A\u0440\u0430\u0448\u0435\u043D\u0456 \u0440\u0435\u043B\u044C\u0454\u0444\u0430\u043C\u0438, \u044F\u043A\u0456 \u0433\u0440\u0430\u043B\u0438 \u043C\u0430\u0433\u0456\u0447\u043D\u0443 \u0440\u043E\u043B\u044C \u0432 \u043F\u0435\u0440\u0456\u043E\u0434 \u0441\u0442\u0432\u043E\u0440\u0435\u043D\u043D\u044F."@uk . . "Les domus de Janas s\u00F3n estructures sepulcrals constitu\u00EFdes per tombes excavades a la roca de formes variades. S\u00F3n t\u00EDpiques de l'\u00E0rea de la Mediterr\u00E0nia i, en particular, de l'illa de Sardenya. El terme significa 'casa de les fades', en sard tamb\u00E9 s'anomenen forrus o forreddus. Sovint, es troben adossades entre si formant aut\u00E8ntiques necr\u00F2polis subterr\u00E0nies, amb un corredor d'acc\u00E9s com\u00FA i una avantsala, sovint \u00E0mplia i amb sostres alts. S'atribueixen a la cultura d'Ozieri, durant el neol\u00EDtic. Es troben repartides per tota l'illa de Sardenya, on se'n documenten m\u00E9s de 2.400, encara que moltes d'aquestes encara no s'han excavat. Les proves indiquen que van ser constru\u00EFdes entre el IV i el III mil\u00B7lenni aC. Al municipi de Sedini, es troba la m\u00E9s gran domus de Janas de Sardenya; actualment, s'ha convertit en un museu etnogr\u00E0fic."@ca . . . . . "Les Domus de janas (maisons des f\u00E9es ou des sorci\u00E8res) sont des s\u00E9pultures de l'\u00E9poque pr\u00E9historique, creus\u00E9es dans la roche, que l'on trouve dans toute la Sardaigne. Elles ont \u00E9t\u00E9 r\u00E9alis\u00E9es durant la culture d'Ozieri, une culture n\u00E9olithique (ou pr\u00E9nuragique) qui s'est d\u00E9velopp\u00E9e en Sardaigne de 4300 \u00E0 3700 av. J.-C. Elles ont \u00E9t\u00E9 utilis\u00E9es \u00E0 des fins fun\u00E9raires aux p\u00E9riodes suivantes et certaines ont \u00E9t\u00E9 employ\u00E9es comme bergeries ou abris de bergers jusqu'\u00E0 des p\u00E9riodes r\u00E9centes. Les l\u00E9gendes populaires racontent qu'elles \u00E9taient habit\u00E9es par des f\u00E9es qui tissaient des toiles en or. Tous ceux qui s'en approchaient devenaient fous. Dans les environs des Domus de Janas de Ruinas (province d'Oristano) se dresse le menhir Curru Tundu. \n* Domus de Janas de Sant'Andrea Priu, Bonorva \n* Domus de Janas de S'Elighe Entosu, Usini \n* Int\u00E9rieur du Domus de Janas de Montessu, Villaperuccio \n* Domus de Janas de Genna Salixi, Ruinas"@fr . . . . .