rdfs:comment
| - The mediopassive voice is a grammatical voice that subsumes the meanings of both the middle voice and the passive voice. (en)
- 中動態(ちゅうどうたい、ラテン語: [genus] medium、英語: middle [voice])は、インド・ヨーロッパ語族の態のひとつ。能動態とは人称語尾によって区別される。中動態と受動態は形態の上で区別されないことが多い。中動態がよく残っている言語にサンスクリット、古代ギリシア語、アナトリア語派などがある。 中動相・中間態などとも呼ぶ。サンスクリット文法では反射態(reflexive)と呼ぶことが多い。 (ja)
- 中間被動語態(mediopassive voice)是包含中間語態和被動語態二者含義的語態。 (zh)
- Medium nebo též mediopasivní sloveso označuje v mluvnici specifický rod sloves. Obvykle se používá činný rod (aktivum) pro děj konaný podmětem (tj. podmět jej „činí“) a trpný rod (pasivum) pro děj, který je na podmětu vykonáván (který podmět „trpí“). Mediem se vyjadřuje děj, který sice podmět vykonává (tedy „činný rod“), ale buď na sobě samém (tedy „trpný“, resp. „reflexivní“) či nějakým způsobem ve vztahu k sobě, ve svůj prospěch, tedy tam, kde se v češtině používá zvratné sloveso. Medium se vyskytuje například v klasické řečtině. Jako příklad může sloužit sloveso φέρειν (ferein), tj. „nést“: (cs)
- Das Medium, auch Mediopassiv, ist ein altes indogermanisches Genus verbi (auch Diathese), zwischen Aktiv und Passiv. Es drückt aus, dass eine Handlung sich auf den Handelnden unmittelbar auswirkt. Sprachgeschichtlich ist das Medium älter als das Passiv und auch als dessen Vorläufer anzusehen. Letzteres ist deutlich daran zu erkennen, dass in alten Sprachen, die das Medium kennen, viele Konjugationsformen des Mediums mit denen des Passivs übereinstimmen. Denn ein formal eigenes Passiv wird in der indogermanischen Ursprache nicht angenommen; stattdessen gab es eben das Medium, das die Intransitivität bezeichnete (lat. abdor ‚ich bin versteckt‘ bzw. ‚ich liege versteckt‘), ebenso die Reziprozität (lat. abduntur ‚sie verstecken einander‘) und weiterhin, dass das Subjekt des Satzes zusätzlich d (de)
- La diatesi media si interpone fra le diatesi attiva e passiva. Questa diatesi esiste in greco, oltre che in sanscrito; si pensa fosse proprio della . In greco può avere tre funzioni: quella ,quella di interesse all'azione ed anche quella dinamica. Pertanto, ad esempio, γράφομαι (forma medio-passiva di γράφω, scrivo) può significare sia "sono scritto", sia "scrivo per me", sia "mi scrivo", sia "faccio scrivere". Τίς τάρ σφωε θεῶν ἔριδι ξυνέηκε μάχεσθαι; (Omero) Quale degli dèi li ha portati a combattere per mezzo di una disputa? (it)
- Strona medialna – istniejąca w języku praindoeuropejskim strona gramatyczna. Charakterystyczną cechą strony medialnej jest to, że obiekt czynności pozornie jest podmiotem w zdaniu (wyrażonej za pomocą strony zwrotnej), mimo iż faktycznie jest on bliższy obiektowi strony biernej. Np.
* Kura gotuje się na wolnym ogniu. Podobnie jak w stronie biernej, dopełnienie czasownika występuje w podmiocie, otrzymując formę mianownika. W przeciwieństwie do strony biernej, domyślny agens (celowy wykonawca czynności) czasownika nie jest realizowany: Np.
* Masło łatwo się rozsmarowuje. mówi się (pl)
|
has abstract
| - Medium nebo též mediopasivní sloveso označuje v mluvnici specifický rod sloves. Obvykle se používá činný rod (aktivum) pro děj konaný podmětem (tj. podmět jej „činí“) a trpný rod (pasivum) pro děj, který je na podmětu vykonáván (který podmět „trpí“). Mediem se vyjadřuje děj, který sice podmět vykonává (tedy „činný rod“), ale buď na sobě samém (tedy „trpný“, resp. „reflexivní“) či nějakým způsobem ve vztahu k sobě, ve svůj prospěch, tedy tam, kde se v češtině používá zvratné sloveso. Medium se vyskytuje například v klasické řečtině. Jako příklad může sloužit sloveso φέρειν (ferein), tj. „nést“:
* aktivum: φέρει (ferei) – „nese“, „přináší“
* medium: φέρεται (feretai) – „nese se“, „nese si“
* pasivum: φέρεται (feretai) – „je nesen“ V prézentu jsou tvary pasiva a media shodné. Není tomu tak však například v aoristu či jiných časech. Velmi zřetelné je medium v případech, kdy se objeví sloveso zdánlivě v pasivu (v případech, že mají medium a pasivum stejnou formu), ale s předmětem v akuzativu – v tomto případě se nejedná o pasivum, ale právě o medium. Např.: προσκαλειται αυτους (proskaleitai autús), což je česky zhruba „volá si je“. (cs)
- Das Medium, auch Mediopassiv, ist ein altes indogermanisches Genus verbi (auch Diathese), zwischen Aktiv und Passiv. Es drückt aus, dass eine Handlung sich auf den Handelnden unmittelbar auswirkt. Sprachgeschichtlich ist das Medium älter als das Passiv und auch als dessen Vorläufer anzusehen. Letzteres ist deutlich daran zu erkennen, dass in alten Sprachen, die das Medium kennen, viele Konjugationsformen des Mediums mit denen des Passivs übereinstimmen. Denn ein formal eigenes Passiv wird in der indogermanischen Ursprache nicht angenommen; stattdessen gab es eben das Medium, das die Intransitivität bezeichnete (lat. abdor ‚ich bin versteckt‘ bzw. ‚ich liege versteckt‘), ebenso die Reziprozität (lat. abduntur ‚sie verstecken einander‘) und weiterhin, dass das Subjekt des Satzes zusätzlich direktes oder indirektes Objekt ist (lat. abdor ‚ich verstecke mich selbst‘ bzw. ‚ich verstecke mir selbst‘ – letztere Bedeutung, die des Interesses, ist im Lateinischen allerdings nicht mehr erkennbar). In unserem näheren kulturellen Umkreis hat das Altgriechische noch alle Konjugationsformen (Tempora und Modi), die in Aktiv und Passiv vorkommen, auch im Medium. Auch in der Konjugation der Verben im Sanskrit gibt es in den Kategorien, den drei Genera Verbi, das Aktiv („er sieht“), Medium („er sieht sich / er wird gesehen“) und Passiv („er wird gesehen“), welches jedoch in der Regel durch das Medium repräsentiert wird (auch in unpersönlicher Form: „Es soll gegangen werden“ = höfliche Form für „Geht bitte!“). Unter anderem entspricht das Medium im Sinngehalt den reflexiven Verben: sich beeilen, sich erinnern, sich verlaufen. Es wird ferner dafür benutzt, eine Absicht im Interesse des Subjekts auszudrücken: etwas für sich verdienen. Auch widerfährt die Handlung oder Änderung eines Ereignisses dem Subjekt des Satzes: „Der Baum fällt.“ Bei reflexivem Gebrauch der Verben wird das Subjekt zum Objekt einer Handlung: „Ich wasche mich“. Im Lateinischen und Griechischen gibt es die Verbklasse der sogenannten Deponentien, die nur in der grammatischen Form des Passivs existieren, z. B. mirari ‚sich wundern‘, ‚bewundern‘. Dies ist auf ein ursprüngliches Medium zurückzuführen. Siehe auch die aktive Übersetzung von Tempora mutantur. (de)
- The mediopassive voice is a grammatical voice that subsumes the meanings of both the middle voice and the passive voice. (en)
- La diatesi media si interpone fra le diatesi attiva e passiva. Questa diatesi esiste in greco, oltre che in sanscrito; si pensa fosse proprio della . In greco può avere tre funzioni: quella ,quella di interesse all'azione ed anche quella dinamica. Pertanto, ad esempio, γράφομαι (forma medio-passiva di γράφω, scrivo) può significare sia "sono scritto", sia "scrivo per me", sia "mi scrivo", sia "faccio scrivere". Esistono inoltre numerosi verbi, detti deponenti, che si trovano soltanto alla forma medio-passiva ma significato attivo, indicando una certa partecipazione del soggetto nell'azione. Prendiamo come esempio il verbo μάχομαι (combattere). Τίς τάρ σφωε θεῶν ἔριδι ξυνέηκε μάχεσθαι; (Omero) Quale degli dèi li ha portati a combattere per mezzo di una disputa? Effettivamente, μάχεσθαι è infinito presente medio-passivo, eppure in questo caso ha funzionamento attivo. Lo stesso discorso vale, ad esempio, per i verbi βούλομαι (volere) e ἐργάζομαι (lavorare). Le desinenze medie principali sono -μαι,-σαι,-ται,-σθον,-σθον,-μεθα/-μεσθα,-σθε,-νται. (it)
- 中動態(ちゅうどうたい、ラテン語: [genus] medium、英語: middle [voice])は、インド・ヨーロッパ語族の態のひとつ。能動態とは人称語尾によって区別される。中動態と受動態は形態の上で区別されないことが多い。中動態がよく残っている言語にサンスクリット、古代ギリシア語、アナトリア語派などがある。 中動相・中間態などとも呼ぶ。サンスクリット文法では反射態(reflexive)と呼ぶことが多い。 (ja)
- Strona medialna – istniejąca w języku praindoeuropejskim strona gramatyczna. Charakterystyczną cechą strony medialnej jest to, że obiekt czynności pozornie jest podmiotem w zdaniu (wyrażonej za pomocą strony zwrotnej), mimo iż faktycznie jest on bliższy obiektowi strony biernej. Np.
* Kura gotuje się na wolnym ogniu. Podobnie jak w stronie biernej, dopełnienie czasownika występuje w podmiocie, otrzymując formę mianownika. W przeciwieństwie do strony biernej, domyślny agens (celowy wykonawca czynności) czasownika nie jest realizowany:
* Ten samochód dobrze się sprzedaje przez autosalony. (strona medialna)
* Ten samochód sprzedawany jest przez autosalony. (strona bierna) Strona medialna nie zachowała się w jawnej postaci w większości języków europejskich; wśród tych które ją posiadają są angielski, islandzki, greka klasyczna i sanskryt. Angielski, w którym przypadki rzeczownika nie są oznaczane morfologicznie, a zatem nie ma różnicy między mianownikiem i biernikiem, pozwala na umiejscowienie dopełnienia na początku zdania. Np.
* His poems translate easily.
* Jego wiersze tłumaczą (się) łatwo. We współczesnej polszczyźnie istnieje zarówno strona medialna jak i zbliżone zdanie bezpodmiotowe (Kurę gotuje się na wolnym ogniu) i wypowiedzenie rozkazujące (Kurę gotować na wolnym ogniu). W wielu przypadkach trudno określić, czy zdanie występuje w stronie czynnej, czy medialnej. Na przykład, poniższe zdanie można, na pierwszy rzut oka, uznać za przykład strony medialnej, ale jednoznaczną identyfikację utrudnia zbieżność form rzeczownika: forma 'masło' jest identyczna w mianowniku (możliwa strona medialna) i w bierniku (strona czynna)).
* Masło łatwo się rozsmarowuje. Podobna dowolność nie zachodzi raczej u rzeczowników, których formy różnią się w mianowniku i bierniku. Większość użytkowników rodzimych języka polskiego preferuje zdania, gdzie dopełnienie występuje w bierniku (strona czynna). Np. zamiast
* Ta książka przyjemnie się czyta. mówi się
* Tę książkę przyjemnie się czyta. (czyli Przyjemnie się czyta tę książkę.) Zdania w stronie medialnej czasem zawierają dwuznaczność: Drzwi otwierają się - mogą otwierać się same lub może otwierać je ktoś niewidoczny; masło topi się – może je ktoś topić lub topić się, bo nie jest w lodówce). (pl)
- 中間被動語態(mediopassive voice)是包含中間語態和被動語態二者含義的語態。 (zh)
|